La théorie de l’imaginaire chez le premier Sartre : l’imagination, l’imaginaire, la nausée
Part of : Χρονικά αισθητικής : ετήσιον δελτίον της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής ; Vol.39-40, No.1, 1999, pages 111-126
Issue:
Pages:
111-126
Parallel Title:
Η θεωρία του φαντασιακού στον πρώιμο Σαρτρ : η φαντασία, το φαντασιακό, η ναυτία
Section Title:
Μέρος B'=Part II
Author:
Abstract:
Στό παρόν άρθρο εξετάζεται ή θεωρία περί φαντασιακοϋ τοΰ Ζάν- Πώλ Σάρτρ, άπως αύτή παρουσιάζεται στις φιλοσοφικές μελέτες του Ή φαντασία, Τό φαντασιακό, καθώς καί στό μυθιστόρημα Ή ναυτία, τά όποια έξέδωσε κατά τήν πρώτη φάση τοϋ έργου του (πριν άπό τό περίφημο Είναι καί Μηδέν). Μέ τήν έπιλογή αύτή τίθεται ότι τά παραπάνω έργα συνιστοϋν μιά ολότητα πού φωτίζει τίς μεταγενέστερες φάσεις τοϋ έργου τοϋ φιλοσόφου, ιδίως σέ ζητήματα οντολογίας, άλλά καί ήθικής. Στις δύο μελέτες του, ό Σάρτρ άντι- κρούει τίς θεωρίες περί φαντασίας ώς ψυχικής δυνάμεως καί συντάσσεται μέ τήν φαινομενολογική άποψη άτι ή φαντασία είναι πάντοτε φαντασία κάποιου πράγματος (κατά τό πρότυπο τής συνείδησης). 'Ωστόσο, γρήγορα έπιδίδεται στήν άνάπτυξη ίδιου φιλοσοφικού θέματος, ύποστηρίζοντας ότι ή φαντασία είναι μηδενοποίηση τοϋ πραγματικού καί τό φαντασιακό δέν δύναται νά πραγματοποιείται, άφοϋ κάτι τέτοιο θά συνιστοϋσε άντίφαση μέ τήν περί μηδενοποιήσεως θεωρία του. Αύτή ή θέση άποτελεΐ, οπωσδήποτε, παράδοξο γιά τήν τέχνη καί άδιέξοδο γιά τόν καλλιτέχνη (πού τέτοιος ήταν καί ό λογοτέχνης Σάρτρ). Τό μυθιστόρημα Ή ναυτία, πού δημοσιεύθηκε τόν ϊδιο περίπου καιρό, μπορεί νά φωτίσει κάπως τήν σαρτριανή θεωρία, άν ύποτεθεΐ ότι ό φιλόσοφος Σάρτρ έπηρεάστηκε άπό τόν λογοτέχνη Σάρτρ καί τίς άπόψεις του περί πλήρους διάστασης μεταξύ έργου τέχνης καί πραγματικότητας πού έκφράζονται στό προαναφερθέν μυθιστόρημα- οί άπόψεις αύτές είναι διάχυτες στήν μελαγχολική ιδέα περί τέχνης, ιδίως άπό τήν Αναγέννηση καί έπειτα. Τέλος, γίνεται νύξη σέ μιά μεταγενέστερη πιθανή άνάπτυξη τής θεωρίας τοϋ Σάρτρ όπου, έφόσον ή φαντασία δέν έχει ίδιον περιεχόμενο, τότε ϊσως νά δομείται κατά τό πρότυπο τής γλώσσας, όπως άλλωστε θά έπιθυμοϋσε καί ό διάδοχος τοϋ σαρτριανοϋ ύπαρξισμοϋ γαλλικός δομισμός.
Subject:
Subject (LC):
