5-48

Mosquée, place, café : transition sociale et organisation spatiale chez les Pomaques de Thrace

• Φραγκόπουλος, Ιωάννης Θ.

Στόχος μας στο παρόν άρθρο είναι να αναδείξουμε τη σχέση της κοινωνικής μετάβασης που διέρχεται μια ορεινή μουσουλμανική κοινότητα με την οργάνωση του χώρου, όπως εκφράζεται δια μέσου της οικειοποίησης των δημόσιων χώρων. Παρατηρούμε ότι η διαφοροποιημένη οικειοποίηση του χώρου προβάλλει όταν οι διαδικασίες μετάβασης εντείνονται με την κρίση του πρωτογενούς τομέα, την παγκοσμιοποίηση και τη νέα οικονομία. Το άρθρο αφορά την εθνοπολιτισμική ομάδα των σλαβόφωνων μουσουλμάνων της Θράκης, γνωστών ως Πομάκων, που κατοικούν στις δύο πλευρές των ελληνοβουλγαρικών συνόρων.Ως θεωρητικά εργαλεία επεξεργασίας της κεντρικής υπόθεσής μας χρησιμοποιούμε τη θεωρία της μετάβασης του Μαρξ όπως την επεξεργάστηκε ο Μ. Godelier, την κοινωνιολογική θεωρία του χώρου, σύνθεσης ευρωπαϊκών (Durkheim) και αμερικανικών απόψεων (της Σχολής του Σικάγο) όπως διατυπώνεται από τον Jean Remy. Μεθοδολογικά, εργαζόμαστε με γνώμονα την κατεξοχήν μέθοδο της ανθρωπολογικής παρατήρησης, τη συμμετοχική έρευνα με επιτόπια παρατήρηση. Αρχικά επιχειρούμε μια ανάλυση σε επίπεδο δομών, η οποία αφορά το μετασχηματισμό της οικονομικής βάσης προς την κατεύθυνση της πραγματικής υπαγωγής σ’ ένα νέο τρόπο παραγωγής, ο οποίος επιβάλλει παγκοσμίως αναδιάρθρωση των παραγωγικών δυνάμεων και επιβάλλει μια σειρά μετασχηματισμούς σε τοπικό επίπεδο, όπως την εποχική μετανάστευση, τη διαφοροποίηση ομάδων παραδοσιακής οικονομίας με αναδυόμενες ομάδες, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτει τη ρήξη του ομοιογενούς μοντέλου οικονομίας με παράλληλη εμφάνιση ενός άλλου ετερογενούς.Ο δεύτερος χρόνος διαπραγμάτευσης αφορά την ανάλυση σε επίπεδο αναπαραστάσεων και πρακτικών σε συσχετισμό με τη διαφοροποιημένη οικειοποίηση του δημόσιου χώρου από τα άτομα και τις ομάδες. Έτσι η δόμηση ετεροαποκλειόμενων περιβαλλόντων (πλατεία - πάροδος) γίνεται καταρχήν φανερή μέσω της ομοιογένειας στάσεων και συμπεριφορών που εκφράζονται έναντι του ερευνητού. Η μορφολογία των δημόσιων χώρων μας οδηγεί στην τυπολογία - αντίθεση σκηνής (πλατεία) και παρασκηνίου (πάροδος): ομοιογένεια και συμβατότητα με την παράδοση από τη μία πλευρά, ετερογένεια και ανάδυση της ατομικότητας από την άλλη.

• Other social sciences
• Sociology

• Ανθρωπολογία
• Κοινωνιολογία
• Θρησκεία

κοινωνική μετάβαση, χωρική οργάνωση, Πομάκοι, Ξάνθη, Θράκη, μουσουλμανική μειονότητα, ανθρωπολογία - κοινωνιολογία μειονοτικών ομάδων

Περιέχει χάρτες, σχέδια και βιβλιογραφία