21-22

Κρίση ή μονιμότητα των αισθητικών κριτηρίων;

• Galeffi, Maria Luigia Magnavita

Ή άντινομία πού εμπεριέχεται στόν τίτλο τού θέματος αυτού, μπορεί νά λυθεί ανάλογα μέ τήν διαφορετική άποψη μέ τήν όποια αντιμετωπίζεται κάθε φορά ή πολύμορφη καί πολλαπλά μεταβλητή φαινομενολογία τής αισθητικής σφαίρας. Κατ' αυτό τόν τρόπο, όταν τό σημείο άναγνωρίσεως είναι εμπειρικό ή κοινωνιολογικό, δηλαδή όταν τό όργανο αξιολόγησης είναι ό στατιστικός νόμος, ό όποϊος στίς ακραίες θέσεις του τοποθετεί στό ίδιο επίπεδο όσους διαλογίζονται πάνω στήν τέχνη έχοντας τήν αιτιολογημένη γνώση καί όσοι τό κάνουν μέ τήν επιπολαιότητα ένός αρχάριου, τότε συμβαίνει ή σύγχρονη ιστορική εμπειρία νά καταχωρεί μιά συντριπτική πλειονότητα αυτών πού δέν διαθέτουν αισθητικό κριτήριο, σέ σχέση μέ όσους παραδέχονται μιά αισθητική κατηγορία καί μιά αντίστοιχη αξία ύπερβατικής φύσης, δηλαδή προικισμένη μέ αίσθημα οίκουμενικότητας καί άναγκαιότητας."Ωστε ή εικασία ότι σήμερα είναι άδύνατο νά παραδεχθούμε αρχές πραγματικά οικουμενικές μέ βάση κάθε θεωρία γιά τήν τέχνη καί τούς καλλιτέχνες είναι εξαιρετικά συχνή, καί ή θέση της απορρέει άμεσα άπό τήν άπειρη ποικιλία τής άντιμετώπισης άπό μέρους των καλλιτεχνών καί τών κριτικών.‘Η έγκυρότητα όμως ένός αισθητικού νόμου καί τών αρχών στίς όποιες στηρίζονται οΐ θεωρητικοί τής τέχνης, πρέπει νά μπορεί νά ελέγχεται άπό τήν ικανότητά τους νά ερμηνεύουν καί νά κρίνουν τήν πολλαπλότητα τής συμπεριφοράς, κατά τρόπο ώστε νά μπορούν νά πούν εάν καί πότε καί ώς ποιό σημείο καί μέ ποιά άλλη ικανότητα, πού εμφανίζεται μέ τό όνομα τής τέχνης, μπορεί κανείς καί πρέπει νά άναγνωρίσει μιά πραγματική αισθητική άξια, ή μόνο μιά λίγο ή πολύ συνειδητή άνάγκη ικανοποίησης άπαιτήσεων άν-αισθη- τικής ή άντι-αισθητικής φύσης.Όταν ό καλλιτέχνης καί τό κοινό διακόπτουν τή δημιουργική ή θεωρητική τους δραστηριότητα γιά νά σκεφτοΰν πάνω στήν τέχνη ή νά άσχοληθούν μέ τή θεωρία, κινούνται άναπόφευκτα στή σφαίρα τής αισθητικής επιστήμης, πού άποτελεϊ ουσιαστικά μιά δραστηριότητα λογική. Γιά νά συμπεριφερθούν όμως ώς πραγματικοί αίσθητικοί, θά πρέπει νά στηριχθοΰν στήν ύπόθεση εργασίας, διάστασης ή άξίας αισθητικής, άπαραίτητης οπωσδήποτε στήν άν- θρώπινη φύση. Άπό τήν άποψη αυτή, άν μπορούμε νά μιλάμε γιά κρίση πού διέρχεται ή αίσθητική, τούτο σημαίνει άδυναμία ώς πρός τόν τρόπο επίλυσης τού προβλήματος τής τέχνης.

• Arts
• Philosophy, Ethics and Religion

• Αισθητική
• Τέχνη
• Θεωρία (Φιλοσοφία)

Cette communication a été présentée au Colloque International d'Esthétique - Cracovie 17-20 sept. 1979, mais n'a pas été publiée