Pour une réévaluation de l΄ 'esthétique Hegelienne
Part of : Χρονικά αισθητικής : ετήσιον δελτίον της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής ; Vol.ΚΑ-ΚΒ, No.1, 1982, pages 85-89
Issue:
Pages:
85-89
Parallel Title:
Προς μια επανεκτίμηση της Εγελιανής αισθητικής
Author:
Abstract:
Ή αισθητική τοϋ Έγέλου άποτελεί ουσιαστική δομή τής οντολογίας του. Τό ώραΐο είναι αίσθητοποίηση τής ιδέας. Τούτο συντελεϊται μέ τήν τέχνη, πού ένδύει μέ μοναδικότητα τήν καθολικότητα τής ιδέας. Ό καλλιτέχνης ύπερνικά την αντίφαση τής ελευθερίας πρός τήν ανάγκη, ξεπερνά τήν αντίσταση τής ύλης καί συνθέτει τό νοητό μέ τό αισθητό. Ή μορφή, κατά τόν 'Έγελο, έκφράζει τήν αισθητική τελειότητα τής ιδέας.Άλλή μεταγενέστερη φιλοσοφική καί έπιστημονική ανάλυση έδειχνε τήν αδυναμία τής καθολικότητας τοϋ ώραίου καί απέκλειε καθιερωμένους αισθητικούς κανόνες. "Ετσι, στόν αιώνα μας, ή έγελιανή αισθητική έφαίνετο να χάνει τήν άξια της ή καί νά έγκαταλείπεται.Έντούτοις μέσα άπό τά κείμενα έπαναστατών στοχαστών, όπως τοϋ Breton, τοϋ Garaudy ή τοϋ Marcuse, άνακύπτει μία άνανέωση τής έγελιανής διαλεκτικής. Ή τέχνη, κατ' αύτούς, αν δέν αισθητοποιεί τήν ιδέα, έκφράζει με παραστάσεις καί σύμβολα τούς μηχανισμούς τοϋ άσυνειδήτου. Ή λειτουργικότητα τής «άλογης» ψυχής δηλώνει τήν άναζήτηση καί τήν άρση τών άντιφάσεων μέ τίς συνθέσεις τής τέχνης.Ό σ. τοϋ άρθρου ύποστηρίζει ότι, καί άν άφαιρέσουμε άπό τόν "Εγελο τον έντονο πλατωνισμό, πού έγκλείει στό σύστημά του, πάλι τό διαλεκτικό σχήμα ισχύει. Τό έργο τέχνης δέν είναι ούτε μόνο μορφή οΰτε μόνο περιεχόμενο, άλλ' ύπερνίκηση τής πάλης μεταξύ των. Ή άντίθεση δέν είναι πάντοτε άντίφαση. ‘Η διαφορότητα καί ή ποικιλία άποτελοΰν τίς δυνατότητες τής συνθέσεως. ‘Ο καλλιτέχνης δημιουργεί, όταν τό μοναδικό, πού βιώνει, τό μεταμορφώνει σέ άντικείμενο «μεθέξεως». Τότε ζοϋμε κι έμείς αύτό, πού κι αυτός έζησε. Ή σημειολογία τοϋ έργου δείχνει τήν άξία ή άπαξία του.
Subject:
Subject (LC):
