Le postmoderne : Bilan d΄un débat philosophique
Part of : Χρονικά αισθητικής : ετήσιον δελτίον της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής ; Vol.33, No.1, 1994, pages 25-51
Issue:
Pages:
25-51
Parallel Title:
Το μετανεωτερικό : μια φιλοσοφική προσέγγιση
Abstract:
Ή εισβολή τής λέξης «μετανεωτερικό» στό φιλοφικό προσκήνιο, τις τελευταίες δεκαετίες, έγινε μέ τρόπο άντιστρόφως άνάλογο πρός τήν σοβαρότητα καί τήν προσοχή πού έπιβάλλει ή έμφάνιση μίας λέξης πού τείνει νά χρησιμοποιηθεί ώς τεχνικός όρος. Ή προσοχή έπιβάλλεται άκόμη περισσότερο στήν περίπτωση όπου ή λέξη είναι δανεισμένη, όπως τούτο συμβαίνει μέ τήν λέξη μετανεωτερικό ή όποια άνήκει πρωταρχικά στους άρχιτέκτονες.Μεταφυτευμένη σέ νέους διεπιστημονικούς χώρους φάνηκε νά χάνει τήν άκριβή της σημασία μέ άποτέλεσμα νά χρησιμοποιηθεί, άπό διανοουμένους οί οποίοι κινήθηκαν ταυτόχρονα σέ διάφορα έπίπεδα —στό έπίπεδο τής κοινωνιολογίας, τής ιστοριογραφίας, τής ψυχαναλύσεως— μέ όχι πάντοτε σαφή μεθοδολογική προσέγγιση, ποικιλότροπα, πολυσήμαντα, μέ την λανθάνουσα έκείνη προχειρότητα πού συνοδεύει συχνά τήν γλώσσα του συρμού.'Επιβάλλεται νά άντιμετωπισθεί άπό καθαρή φιλοσοφική σκοπιά ή λέξη «μετανεωτερικό» ή όποια κυριάρχησε ιδίως μέ τήν άρνητική σημασία του άντινεωτερικού. Θά πρέπει νά άναζητηθοΰν τά θετικά έκεΐνα στοιχεία ώστε ή λέξη νά άναχθεΐ σέ φιλοσοφικό όρο καί νά άποτελέσει χρήσιμο έννοιολογικό έργαλεΐο.Κάτω άπό τό φώτισμα τού μετανεωτερικοΰ ό λόγος τών διανοουμένων ήχησε άρνητικά: άντιμεταφυσικός, άντιορθολογικός, άντιουμανιστικός. Ή μετανεωτερική διανόηση έκήρυξε τόν πόλεμο στις θεμελιώδεις έννοιες τής παραδεδομένης φιλοσοφίας. Ουσία, νόημα, ύποκείμενο, ενότητα, άλήθεια, συνείδηση είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα εννοιών οί οποίες έξοοτρακίσθηκαν.Στήν μελέτη ή όποια χωρίζεται σέ δύο μέρη, στόν άρνητικό άπολογισμό τής χρήσης τής λέξης καί στήν θετική διερεύνηση των στοιχείων έκείνων πού μπορούν νά προσδώσουν στό μετανεωτερικό τήν άξια φιλοσοφικού όρου, διακρίνονται τά έξής στάδια:α. Διαχωρίζεται ό αύθεντικός, πρωταρχικός λόγος των φιλοσόφων της μετανεωτερικής φιλοσοφίας (Nietzsche, Heidegger) άπό τόν δευτερογενή μή δημιουργικό λόγο των διανοουμένων έκείνων οί οποίοι άβασάνιστα διακήρυξαν τόν θάνατο τής φιλοσοφίας, τόν θάνατο τού ύποκειμένου, τόν διαμελισμό τού λόγου, τόν άντιουμανισμό.β. Μέ άναφορά στόν Nietzsche μέσα άπό τά κείμενά του καί στόν Heidegger ό όποιος στήν συνάντηση στό Davos τό 1929 μέ τόν Cassirer σφράγισε τήν μετανεωτερική σκέψη μέσα άπό τή νέα έρμηνεία τής καντιανής φιλοσοφίας, παρουσιάζεται ή τομή άλλά καί ή συνέχιση άνάμεσα στο νεωτερικό καί τό μετανεωτερικό.γ. Στή συνέχεια άναζητεΐται ή νοηματική ένότητα τού όρου, καί έπισημαίνεται ότι ή τυπική μορφή, άπαραίτητη άπαίτηση κάθε λογικής έννοιας, δέν μπορεί νά άνάγεται σέ έμπειρικές περιγραφές. Είναι άνάγκη νά διακρίνεται ή μορφή άπό τό περιεχόμενο καί νά προσδιορίζονται τά τυπικά ούσιώδη γνωρίσματα τής έννοιας. Ό προτεινόμενος ορισμός έμπεριέχει, στην καθολικότητά του, όλες τις έπιμέρους χρήσεις τής έννοιας.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει σημειώσεις
