133-144

Η Σταύρωση με τους δώδεκα αποστόλους από τη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη

• Chaves, Lila de

Πρόκειται γιά τό κεντημένο άνω τμήμα παραπετάσματος τής ύστερης Κοπτικής μοναστηριακής τέχνης 13-1 4ου αί., διαστ. 2,63X48 έκ.Παριστάται στό μέσον ό Χριστός σταυρωμένος μέ τρία μόνο καρφιά πάνω σέ σταυρό τύπου Ταυ (Crux comissa patibulata), φέρει περίζωμα ένώ στο μέτωπό του διακρίνεται τό άκάνθινο στεφάνι σέ μαύρο χρώμα και 'ίχνη αίματος σέ ρόζ. Πλαισιώνεται άπό τούς δώδεκα ’Αποστόλους, έξι άπό τήν άριστερή πλευρά καί έξι άπό τήν δεξιά, σέ στάση μετωπική, ολόσωμοι, ό ένας δίπλα στόν άλλο σέ μιά εύθεία χωρίς άλλο διάκοσμο, σάν νά αίωροΰνται σέ ένα κόσμο ύπερβατικό.Ή παράσταση έχει άποδοθεΐ μέ τό άφαιρετικό καί συμβατικό έκφραστικό ιδίωμα, χαρακτηριστικό τής Κοπτικής τεχνοτροπίας.Οί μορφές έχουν κεντηθεί μέ βαμβακερές κλωστές στό φυσικό χρώμα και τά έπί μέρους χαρακτηριστικά (μαλλιά, μάτια κλπ.) έχουν άποδοθεί σε μαύρο, καφέ, ρόζ καί κόκκινο, ένώ ό σταυρός είναι σέ καφέ σκούρο. Ή σύνθεση είναι κεντημένη μέ τήν τεχνική τού «κλαπωτοΰ» πάνω σέ μεταξωτό βαθυκόκκινο ύφασμα πού φέρει μεταξωτό ρομβοϊδή διάκοσμο (περίοδος Όμεϋαδών) σέ πορτοκαλί. Στό κάτω μέρος καί κατά μήκος τής παράστασης άναπτύσσεται κεντημένη έπιγραφή μέ Κοπτικούς, Συριακούς, Αίθιοπικούς καί άλλους χαρακτήρες, ή άποκρυπτογράφηση τής όποιας έχει σταθεί μέχρι στιγμής άδύνατη άν καί οί άρχικές συντομογραφίες μάς οδηγούν στό συμπέρασμα δτι πρόκειται γιά ένα δοξαστικό ή τής Μεγάλης Παρασκευής ή τών δώδεκα ’Αποστόλων (30 ’Ιουνίου). Τό τμήμα τού παραπετάσματος πλαισιώνεται άπό μικρούς σταυρούς καί στήν πλήρη του άνάπτυξη θα έπρεπε να κάλυπτε τήν είσοδο τού “Heikal” δηλ. τού Ιερού.Ή σπάνια καί μοναδική αύτή σύνθεση είναι ένα ύβρίδιο, πού μαρτυρεί τήν στενή τεχνοτροπική έξάρτηση άπό τήν τέχνη τής ’Ανατολής (ύποδείγματα Βυζαντινά), δσο καί Δυτικά (Καρολίγεια τέχνη) άλλά καί τις στενές έπαφές μέ τήν 'Αρμενία καί τήν Συρία. Ένώ ή συνύπαρξη τόσο τής Σταυρώσεως όσο και τής Άναλήψεως, πού ύπογραμμίζεται άπό τούς τρεις 'Αποστόλους, οί όποιοι έχουν τό δεξί χέρι ύψωμένο σέ στάση λατρείας, είναι μιά μοναδική καί συγκλονιστική μαρτυρία τού κύκλου τής Θεοφανείας και άπηχεί τις εύρύτερες θρησκευτικές τάσεις τής έποχής στις χώρες τής ’Ανατολικής λεκάνης τής Μεσογείου.

• Arts

• Τέχνη

Περιέχει εικόνες και σημειώσεις