95-98

Ανθρωπισμός και σύγχρονη τέχνη : απανθρωποποίηση της τέχνης και ανθρωπισμός δια της τέχνης

• Μιχελής, Παναγιώτης, Α.

Η σύγχρονη τέχνη, υποστηρίζουν, κυριαρχείται από τήν αισθητική κατηγορία τοϋ άσχημου καί παράγει έργα παραμορφωμένα, άποσυντεθειμένα και άπανθρωποποιημένα. ’Αλλά δέν μπορεί κανείς νά συλλάβη ένα έργο τέχνης κατ ’ αύτό τον τρόπο, κι’ ούτε είναι δυνατόν μόνο ή κατηγορία τοϋ άσχημου να κυριαρχήση σέ μιά έποχή. Πάντως, είναι άλήθεια οτι ή σύγχρονη τέχνη έγκατέλειψε τή μίμηση καί έστράφη προς τήν άφαίρεση δημιουργώντας μορφές άμορφες. 'Υπέκυψε στή γοητεία τής μηχανής καί κατεδίκασε σέ θάνατο τήνποιητική μεταφορά. Ό πολιτισμός μας έγινε μηχανικός, ή τέχνη του βιομηχανική καί τά μηχανικά του μέσα έπικοινωνίας (ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινηματογράφος, κλπ. ) προσφέρονται γιά τήν εξυπηρέτηση των μαζών εις βάρος τοϋ άτόμου.'Η τέχνη υπήρξε πάντοτε ένα σημείο έπαφής μεταξύ τοϋ πολιτισμού και των άνθρώπινων άξιων, καί αύτό, νομίζω, είναι ή περίπτωση στίς ήμέρες μας, παρά τίς άφαιρέσεις καί τίς άλογες τάσεις τής τέχνης. Αύτή ή μορφή τέχνης είναι μιά έπανάσταση κατά των καταλυτικών δυνάμεων τοϋ παρελθόντος και έπιδιώκει νά άμβλύνη τήν άνθρώπινη άγωνία τοϋ παρόντος, διότι ή δημιουργία, χάρις στή σημαντική της ορμή, έπικοινωνεΐ μέ το θειο πνεΰμα. Αύτή ή κοινωνία έπιτελεΐται σέ κατάσταση πνΟική καί άκολουθεΐται άπό μιά κατάσταση χρησμοδοτική, πού τελικώς συνθέτει το έργο τέχνης. Οί μεταβατικές έποχές, όπως ή δική μας, έχουν το πυθικύ στοιχείο πολύ τονισμένο, κι’ έτσι δημιουργοΰνται σύμβολα αινιγματικά καί άγνωστα, ένώ οί ισορροπημένες έποχές έχουν τονισμένο το χρησμοδοτικό στοιχείο, πού προϋποθέτει σύμβολα όρθολογισμένα.Δεν πρέπει λοιπόν νά πολεμούμε τή σύγχρονη τέχνη γιά νά υπηρετήσουμε την υπόθεση του άνθρωπισμοϋ, άντιθέτως, πρέπει νά τή θεωρούμε σά σωσίβιο σωτηρίας γιά τον ναυαγημένο άνθρωπο.Ή σύγχρονη τέχνη άναθεώρησε τίς αρχές του παρελθόντος πού την ώδήγησαν σέ άδιέξοδο. 'Η διαλογική μουσική (musique discursive), ή εύγλωττη μίμηση της ζωγραφικής, ό εκλεκτικισμός της αρχιτεκτονικής άντικατεστάθησαν άπό δημιουργίες μιας άλλης οψεως του κόσμου, πού αναγγέλλει ΐσως «μιάν άλλη έπιστροφή στο ανθρώπινο».'Η έλλειψη ενός σύγχρονου ρυθμού επιτρέπει σέ κάθε καλλιτέχνη νά δημιουργήση τή δική του γλώσσα μορφών, γεγονός πού καταλήγει σ’ έναν υπερβολικό ατομισμό, ένώ ή σύγχρονη τέχνη τείνει νά έξυπηρετήση τή μάζα, δηλαδή τά άτομα τά χωρίς δνομα καί χωρίς αισθητικές απαιτήσεις διατυπωμένες, γιατί δεν είναι φωτισμένα άπό τή μορφωτική επίδραση του πολιτισμού.'Ο πολιτισμός μας βασίζεται στήν παράδοση τού άνθρωπισμοϋ του παρελθόντος, άλλά άναζητεϊ επίσης ένα αδιόρατο μέλλον προς ένα επιστημονικό υλισμό. 'Υποχρεούμεθα λοιπόν νά βρούμε νέες άρχές, πού μένουν σέ σχέση με τό άνθρώπινο. Στήν άναζήτηση αυτή ή τέχνη είναι ένας οδηγός. 'Η άπανθρωποποιημένη τέχνη τών ήμερών μας υποδεικνύει ένα νέο δρόμο προσβάσεως στο άνθρώπινο.

• Arts

• Τέχνη
• Αισθητική