147-170

Θεσμικά πραγματολογικά στοιχεία στην Καλλιρρόη του Χαρίτωνος : ιστορικά εναντίον σύγχρονων στοιχείων

• Temmerman, Koen De

Στά πλαίσια τής μελέτης τοϋ άρχαιοελληνικοΰ μυθιστορήματος πού άνθησε τούς πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, ό συγγραφέας έπιχειρεΐ νά συμβάλει στη διερεύνηση τοϋ «Ιστορικού» χαρακτήρα του. Πράγματι, και στά πέντε σωζόμενα μυθιστορήματα αύτοΰ τοΰ είδους, ή δράση τοποθετείται στο κλασικό έλληνικό παρελθόν, άλλα μέ πλήθος άναχρονισμών πού παραπέμπουν στήν έποχή τής συγγραφής τους. Μέ άφετηρία λοιπόν τό παλαιότερο άπό τά μυθιστορήματα, τήν Καλλιρρόη τοΰ Χαρίτωνος, ό συγγραφέας έξετάζει τή σχέση ιστορικών καί σύγχρονων στοιχείων, εστιάζοντας τό ενδιαφέρον του κυρίως στήν παρουσίαση των πολιτικών καί στρατιωτικών θεσμών. ’Αναλύοντας διεξοδικό τά θεσμικά πραγματολογικά στοιχεία πού άφοροΰν στήν κλασική ’Αθήνα, τις Συρακούσες, τήν Περσία καί τήν Αίγυπτο, καταλήγει στό συμπέρασμα ότι ό Χαρίτων ναι μέν σκιαγραφεί αρκετά πιστά τό γενικό ιστορικό πλαίσιο τής έποχής στήν οποία τοποθετεί τή δράση τοΰ έργου του, άπό τήν άλλη όμως εισάγει καί άρκετά στοιχεία τής έποχής του, ένώ υπάρχει καί ένα ποσοστό στοιχείων γιά τά όποια δέν μπορούμε να άποφανθούμε αν είναι συνειδητοί αναχρονισμοί, ώστε νά γίνει ή πλοκή πιο κατανοητή από τον αναγνώστη, ή άν οφείλονται σε σύγχυση των πραγματικών κλασικών θεσμών με τούς μεταγενέστερους. Το τελικό συμπέρασμα πού προκύπτει είναι ότι τό ελληνικό μυθιστόρημα είναι ενδιαφέρον όχι ως ακριβής πηγή ιστορικών στοιχείων, άλλα ώς μαρτυρία περί του πώς αντιλαμβάνονταν τό κλασικό παρελθόν καί τούς θεσμούς του οί μορφωμένοι έλληνικοί καί έλληνίζοντες κύκλοι τής ύστερης αρχαιότητας.

• Languages and Literature

• Λογοτεχνία