1-24

Les gisements Paléolithiques dans le dépaptement de l’ Élis

• Ματζάνας, Χρήστος

Cet article concerne les sites en plein air du Paléolithique moyen et supérieur, ainsi que quelques sites paléontologiques du Pléistocène moyen final ou du début du Pléistocène supérieur repérés dans le département d’Elis (Péloponnèse d’ouest). La plupart parmi eux ont été trouvés et publiés anciennement, notamment par des chercheurs français (Lutra, Amalias, Vasilaki, Retouni, Katacolo). Dans le “corpus” des anciennes découvertes, il faut mentionner celles de l’Institut Archéologique Allemand à Roupakia (ossements pléistocènes fossiles) et de l’équipe géologique allemande à Kyllini, ainsi que certaines trouvailles du côté grec, notamment à Skafidia. Les nouvelles prospections entreprises durant les années 1997 et 1998 ont permis le repérage de nouveaux sites archéologiques (Vranas, Arkoudi, Vartholomio, Kounoupelli, Elide, Sosti, Borsi, Ag. Triada, etc.) et paléontologiques (horizon fossilifère de Simisa), ces dernier s se datant éventuellement vers la fin du Pléistocène moyen. Les recherches françaises ont établi une séquence stratigraphique (couches C-A) et chronologique regional, que l’on a utilisé pour encadrer les outils provenant des sites divers, qui, dans leur ensemble ne conservent pas leur stratigraphie. Nous avons constaté que la contrée a été fréquenté durant, peut être, plus de 100.000 ans, par des tribus nomades qui utilisaient pour la confection de leurs outils de matières premières d’origine locale. Il n’y a pas encore des preuves pour affirmer la présence humaine au delà du seuil de 100.000 ans, bien que certains indices permettent de le penser pour les sites les plus continentaux. La couche C livra une industrie moustérienne typique, tandis que la partie inférieure de la couche B une industrie levalloiso-moustérienne ou micro-moustérienne qui datent respectivement vers 60.000 et 50.000 ans. La partie supérieure de la couche B a donné une industrie a urignacienne du début du Paléolithique supérieur, qui fait éventuellement suite à une industrie gravettoïde. Il est probable qu’il y ait un hiatus en ce qui concerne les industries epigravettiennes. Au contraire, il est possible que l’Epipaléolitique et le Mésolithique soient représentés par quelques microlithes géométriques.

• History and Archaeology

• Αρχαιολογία
• Ανασκαφές (Αρχαιολογία)
• Archaeological site location

Ευχαριστώ τον Δρ. Δημ. Γραμμένο για τις πολύτιμες υποδείξεις του και την προϊσταμένη της Ζ' ΕΠΚΑ Δρ. Ξένη Αραπογιάννη για τη βοήθεια της και την άδεια παρουσίασης των ευρημάτων από τις πρόσφατες αλλά και παλαιότερες έρευνες στην Ηλεία. Επίσης εκφράζω τις ευχαριστίες μου στην προϊσταμένη της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Δρ. Βιβή Βασιλοπούλου για την άδεια παρουσίασης μεγάλου με'ρους από το αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό υλικό της Ηλείας και στο διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών Καθ. Roland Etienne για την άδε α επανεξέτασης και δημοσίευσης μέρους των ευρημάτων που προέρχονται από τις γαλλικές έρευνες. Ευχαριστώ επίσης τον Δρ. Γεώργιο Α. Παπαθανασόπουλο και τη Δρ. Θ. Καράγιωργα-Σταθακοπούλου, τέως προϊσταμένους της Ζ' ΕΠΚΑ, για την άδεια δημοσίευσης των ευρημάτων από την Σκαφιδιά και τα Τσιπιανά αντίστοιχα. Ευχαριστώ επίσης τη λέκτορα Ευαγγ. Τσουκαλά του Γεωλογικού τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για τη βοήθειάτης στον καθορισμό των απολιθωμάτων, όπως και τον διευθυντή του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών Κα θ. Klaus Fittschen για την άδεια δημοσίευσης των ευρημάτων από τη Ρουπακιά. Εκφράζω, τέλος, θερμές ευχαριστίες στη συνάδελφο Ολυμπία Βικάτου, που τόσο πρόθυμα με έκανε μέτοχο των πορισμάτων των αυτοψιών της στην Ηλεία που σχετίζονται με την παλαιολιθική περίοδο και τον Ιωάννη Μάστορα για την υπόδειξη των παλαιοντολογικών θέσεων στη Σίμιζα., Περιέχει σχέδια και βιβλιογραφία, Το άρθρο περιέχεται στο τεύχος: Μέρος Α'-Μελέτες