La politica annonaria di Venezia a Cefalonia : il fondaco delle biade (sec. XVI-XVIII)

Part of : Θησαυρίσματα ; Vol.25, 1995, pages 274-318

Issue:
Pages:
274-318
Author:
Abstract:
Το 1500, όταν οι Βενετοί κυρίευσαν την Κεφαλονιά, τη βρήκαν σε άθλια κατάσταση: ο πληθυσμός ήταν λιγοστός και μεγάλες εκτάσεις γης ήταν ακαλλιέργητες. Η πολιτική που εφάρμοσε η Βενετία είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του πληθυσμού και την ανάπτυξη της γεωργίας• τον πρώτο αιώνα της βενετικής κυριαρχίας η παραγωγή των σιτηρών ήταν ικανοποιητική και το νησί όχι μόνον ήταν αυτάρκες αλλά έστελνε και μια σημαντική ποσότητα στην Κέρκυρα. Προς το τέλος όμως του αιώνα εισάχθηκε στην Κεφαλονιά η καλλιέργεια της σταφίδας, που εξαπλώθηκε εις βά ρος της καλλιέργειας των σιτηρών λόγω του μεγάλου κέρδους πού απέδιδε. Οι βενετικές αρχές προσπάθησαν να την περιορίσουν, προβλέποντας τη μελλοντική έλλειψη σιτηρών, άλλα χωρίς μεγάλη επιτυχία. Το νησί για να καλύψει τις ανάγκες του εισήγε σιτηρά από την Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα, άλλα επειδή ό πληθυσμός υπέφερε από λιμό, αν για οποιονδήποτε λόγο ο εφοδιασμός ήταν αδύνατος, κρίθηκε απαραίτητη, το 1599, η σύσταση της σιταποθήκης. Ύστερα από μια σύντομη υποδειγματική διαχείριση των κεφαλαίων της, διαπιστώθηκε σοβαρό έλλειμμα και ο Γενι ός Προβλεπτής της Θάλασσας Filippo Pasqualigo υποχρεώθηκε να συντάξει ένα αυστηρό κανονισμό (24 Μαρτίου 1607), που όμως δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το 1638 επενέβη ο Σύνδικος Εξεταστής Giovanni Capello με μία διάταξη που εξασφάλισε, για λίγα χρόνια όμως, την επαναλειτουργία της σιταποθήκης, που στα μέσα του 17ου αιώνα έκλεισε πλέον οριστικά. Η επόμενη προσπάθεια ανασύστασης της σιταποθήκης έγινε έναν αιώνα αργότερα από τον Γενικό Προβλεπτή Francesco Grimani. Tò 1760, όταν επισκέφτηκε την Κεφαλονιά και διαπίστωσε τη δραματική κατάσταση του πληθυσμού, αποφάσισε να συγκεντρώσει ένα κεφάλαιο αρκετά σημαντικό που θα επέτρεπε την ανασύσταση της σιταποθήκης χωρίς όμως να επιβαρύνει το Δημόσιο. Γι’ αυτό το σκοπό επέβαλε σε όλους τους κατοίκους ένα μικρό φόρο, υποχρέωσε όσους είχαν κερδοφόρα αξιώματα να καταθέσουν ένα σεβαστό ποσό και αποφάσισε να εντάξει νέα μέλη στο Συμβούλιο του νησιού με τον όρο να πληρώσουν ένα ορισμένο ποσό προς όφελος της σιταποθήκης. Για να μην επαναληφτούν τα λάθη τού παρελθόντος, συνέταξε ένα λεπτομερή κανονισμό για τη λειτουργία και τη διαχείρισή της (12 Νοεμβρίου 1760), που επ κυρώθηκε λίγους μήνες αργότερα από τη Σύγκλητο. Οι ελπίδες όμως των κατοίκων διαψεύσθηκαν για άλλη μια φορά παρά τα σχολαστικά μέτρα του Grimani η σιταποθήκη πολύ σύντομα θα πάψει να λειτουργεί.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει παράρτημα και σημειώσεις