Le symbolisme de la colonne dans l’art byzantin et occidental

Part of : Θησαυρίσματα ; Vol.32, 2002, pages 9-31

Issue:
Pages:
9-31
Author:
Abstract:
Η παρούσα μελέτη βασίζεται στη διδακτορική μου διατριβή που εκπόνησα και υποστήριξα το 1994 στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης με θέμα: Η αρχική σκηνή της Ενσαρκώσεως στο Βυζάντιο και τη Δύση από τον 11ο ως το 15ο αιώνα. Πρόκειται για το συμβολισμό του κίονα, ενός θέματος που άπαντα, συχνά στη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή αυτοκρατορική τέχνη και είναι διαδεδομένο και στη Δύση. Υποστηρίζω ότι τόσο στη Βυζαντινή όσο και στη Δυτική χριστιανική τέχνη ο κίονας συμβόλιζε την Ενσάρκωση, τις δύο φύσεις του Χριστού, την Εκκλησία, τους ευαγγελιστές, τους απ οστόλους και τους μεγάλους ιεράρχες.Σε παλαιότερο άρθρο μου με τίτλο: «Ο συμβολισμός του κίονα στον Ευαγγελισμό», που δημοσιεύθηκε το 1989-1990, παρότι αναγνώριζα τη χριστολογική σημασία του θέματος αυτού στην παλαιοχριστιανική τέχνη, φαινόταν και λόγιο του μεγάλου αριθμού των παραδειγμάτων, ότι ο κίονας επανεμφανίζεται ως σύμβολο στην τέχνη της εποχής των Παλαιολόγων, στο πλαίσιο δυτικών επιδράσεων. Στην παλαιότερη αυτή εργασία άνοιγα μεθοδολογικά και επιστημονικά ένα νέο πεδίο στην ερευνά, εφόσον κανείς μέχρι τότε δεν είχε αποδείξει την παρξη συμβόλων στη βυζαντινή τέχνη, ενώ αντίθετα αυτά ήταν ευρύτερα γνωστά στη Δύση. Αυτό το νέο πεδίο επεξεργάσθηκα αμέσως αργότερα και προέκυψαν νέα αποτελέσματα.Έτσι, τόσο στη διατριβή μου (1994), όσο και στην παρούσα εργασία, μετά την εύρεση για πρώτη φορά νέων στοιχείων, οδηγήθηκα σε νέα και πληρέστερα συμπεράσματα, που συνοψίζονται στα εξής : ο κίονας ως χριστολογικό σύμβολο προερχόμενο από την παλαιοχριστιανική τέχνη αναπτύσσεται παράλληλα τόσο στο Βυζάντιο, όσο και στη Δύση, καθόλη τη διάρκεια του μεσαίωνα, αλλά και πέραν αυτού. Για τ ν επιχειρηματολογία μου βασίστηκα σε διάφορα θέματα της βυζαντινής και δυτικής τέχνης με εστίαση ιδιαίτερα στο θέμα του Ευαγγελισμού . Συγχρόνως εξέτασα πηγές Ελλήνων και Λατίνων πατέρων της εκκλησίας. Εδώ, σκοπός της μελέτης δεν είναι η παρουσίαση ενός πλήρους κατάλογου των έργων τέχνης με αυτό το συμβολισμό, που είναι και οιονεί αδύνατο, ούτε εξαντλητική παράθεση των σχετικών κειμένων. Ωστόσο, τα παραδείγματα που παρουσιάζονται και τα στοιχεία που εξετάζονται σε αυτά μας επιτρέπουν να ερμηνεύουμε το θέμα αυτό και σε περαιτέρω περιπτώ εις που θα προκόψουν από την έρευνα.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει σημειώσεις