Orthodox culture and collective identity in the ottoman balkans during the eighteenth century
Part of : Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών ; Vol.12, 1997, pages 81-95
Issue:
Pages:
81-95
Section Title:
Articles
Abstract:
Τό ζήτημα τής συλλογικής ταυτότητας στήν ’Οθωμανική Βαλκανική καί ήσυμβολή τής ’Ορθόδοξης εκκλησιαστικής παράδοσης στή διάπλαση τούαύτοπροσδιορισμοΰ τών πληθυσμών τής περιοχής κατά τον δέκατο όγδοοαιώνα εξετάζονται σέ πολλαπλά επίπεδα. ’Αρχικά σκιαγραφειται ή εικόναόπως αναδύεται από τις πηγές, μέ άφετηρία απόπειρες νά άναπαραστηθεΐγραφικά ή εθνολογία τής περιοχής σέ γλωσσικούς χάρτες τής Εύρώπης. Πε-ριγράφεται εν συνεχεία τό φαινόμενο τών επάλληλων διασπορών ώς συνεκτικόςπαράγοντας πού ενοποιούσε τή Βαλκανική κοινωνία πριν τή διάσπασήτης από τά εθνικά κράτη. Εξετάζεται επίσης ό ρόλος τής ’ΟρθόδοξηςΕκκλησίας, τού συστήματος τής άνώτερης παιδείας καί τού εμπορίουώς οί δυναμικοί συντελεστές πού διαμόρφωναν τήν ενιαία κοινότητα τώνλαών τής περιοχής καί σημειώνεται ή ρευστότητα καί συνεχής μεταλλαγήτών γλωσσικών ταυτοτήτων, Έπισημαίνεται ότι άποτέλεσμα τής έπενέρ-γειας τών τριών αύτών συντελεστών ύπήρξε ή εύρύτατη διάδοση καί καθιέρωσητής ελληνικής γλώσσας ώς οργάνου τής επικοινωνίας στή ΝοτιοανατολικήΕυρώπη πριν τό 1821. Τονίζεται ότι πολλές άπό τις πολιτισμικέςεκδηλώσεις πού είχαν ώς όργανο τήν ελληνική γλώσσα δέν πρέπει νά έρμη-γεύονται ώς εθνικά καθορισμένα φαινόμενα καί μέ το ίδιο πνεύμα άνα-σκευάζεται ό ιστοριογραφικός αναχρονισμός ότι δήθεν ή Εκκλησία τήςΚωνσταντινουπόλεως κατά την εποχή αυτή δοκίμασε να «έξελληνίσει» τούςαλλόγλωσσους ’Ορθόδοξους πληθυσμούς τής Βαλκανικής.Οί γενικότερες ερμηνευτικές θέσεις τής μελέτης εικονογραφούνται μέσυγκεκριμένα παραδείγματα, πού άναδεικνύουν τή ρευστότητα των ταυτοτήτωνστήν προεθνική κοινωνία. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν τις περιπτώσειςτού Θεοδώρου Καβαλλιώτη, τού Ναούμ Ramniceanu καί τού ΔιονυσίουΦωτεινού, πού εμφανίζονται ώς εκπρόσωποι μιας κοινωνικής καίπολιτισμικής πραγματικότητας, τήν όποια σάρωσε από τό προσκήνιο τήςΙστορίας ή Ισχύς των εθνικισμών.
Subject (LC):
