The Meeting-Place of the First Ecumenical Council and the Church of the Holy Fathers at Nicaea
Part of : Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας ; Vol.44, 2005, pages 27-34
Issue:
Pages:
27-34
Parallel Title:
Ο τόπος σύγκλησης της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου και ο ναός των Αγίων Πατέρων στη Νίκαια
Section Title:
Articles
Author:
Abstract:
Η Α' Οικουμενική Συνοδός (325) πραγματοποιήθηκε στην κύρια αίθουσα του αυτοκρατορικού ανακτόρου της Νίκαιας. Στο παρόν άρθρο υποστηρίζεται ότι πριν από τον 8ο αιώνα η αίθουσα αυτή μετατράπηκε σε ναό αφιερωμένο στους άγιους Πατέρες που έλαβαν μέρος στη Σύνοδο και κοσμήθηκε με ψηφιδωτό στο οποίο εικονιζόταν η Σύνοδος. Ο πρώτος γνωστός επισκέπτης, ο άγγλος προσκυνητής Willibald, ο οποίος επισκέφθηκε τη Νίκαια περί το 727-729, περιγράφει την αίθουσα ως ροτόντα με ομφάλιο, έναν αρχιτεκτονικό τύπο που ταιριάζει σε αίθουσα ανακτόρου. Το 727 η Νίκαια πολιορκήθηκε από τους Άραβες, που κατόρθωσαν να καταστρέψουν τμήμα των τειχών, αλλά απέτυχαν να καταλάβουν την πόλη. Το ακριβές σημείο καταστροφής αναφέρεται σε επιγραφή του Αρταβάσδου (Εικ. 2), εντειχισμένη σε μικρή απόσταση δυτικά της πύλης της Istanbul στη Νίκαια (Εικ. 3)• στην επιγραφή αναφέρεται ότι η σωτηρία της πόλης οφείλεται σε θεία παρέμβαση. Στην πληρέστερη αφήγηση αυτής της πολιορκίας από τον Θεοφάνη, τα γεγονότα παρουσιάζονται σαφώς παραποιημένα, ώστε η σωτηρία της πόλης να αποδίδεται στις απεικονιζόμενες μορφές των αγίων Πατέρων. Σε ένα εγκώμιο των 318 Πατέρων από τον άγνωστο από αλλού πρεσβύτερο Γρηγόριο, που χρονολογείται μεταξύ των ετών 727 και 740, γίνεται επίσης αναφορά defeat of the Helladics. But the deliverance of Nicaea, especially if it was seen as miraculous, carried the express blessing of the 318 Fathers, i.e. the highest authority in the formulation of Orthodoxy. Leo could now be certain that he was on the right course. σε μία «πρόσφατη» πολιορκία, στη διάρκεια της οποίας οι εχθροί εισέβαλαν στο ναό των Αγίων Πατέρων και τέλεσαν εκεί τελετουργίες της θρησκείας τους, αλλά εκδιώχθηκαν με θαυμαστό τρόπο. Την εποχή εκείνη το οικοδόμημα διετηρείτο ακόμη σε όλη του την αίγλη και είχε μία κρήνη ελαίου κοντά στην ανατολική είσοδο του. Ο Γρηγόριος δεν αναφέρεται στην απεικόνιση της Συνόδου. Ο ναός των Αγίων Πατέρων πιθανότατα υπέστη καταστροφές από το σεισμό του 740 (για το λόγο αυτό η Σύνοδος του 787 έγινε στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας επίσης στη Νίκαια) αλλά συνέχισε να υπάρχει με τη μία ή την άλλη μορφή του έως την τουρκική κατάκτηση. Συμπερασματικά επισημαίνονται τα εξής: 1. Το αυτοκρατορικό ανάκτορο με τη ροτόντα βρισκόταν πιθανότατα στο βορειοδυτικό τμήμα της πόλης, κοντά στην πύλη της Istanbul. 2. Η με θαυμαστό τρόπο διάσωση της Νίκαιας το 727 θεωρήθηκε από τον Λέοντα Γ ένδειξη θείας επιδοκιμασίας της θρησκευτικής πολιτικής του, γεγονός πιο ουσιαστικό και πιο σημαντικό από τη συχνά αναφερόμενη έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας (726), καθώς έφερε τη σφραγίδα των 318 Πατέρων που είχαν διατυπώσει το ορθόδοξο δόγμα. Οι εικονόφιλοι, από την πλευρά τους, κατέβαλαν μια κάπως αδέξια προσπάθεια (όπως μαρτυρεί ο Θεοφάνης) να παρουσιάσουν το θαύμα με τρόπο που να στηρίζει τις δικές τους θέσεις
Subject:
