Zum Problem der Kultivierung brachliegenden Gemeindelandes kaiserzeitlicher Städte Griechenlands
Part of : Τεκμήρια ; Vol.2, 1996, pages 82-119
Issue:
Pages:
82-119
Parallel Title:
Το πρόβλημα της καλλιέργειας χέρσων δημοσίων γαιών σε ελληνικές πόλεις κατά την αυτοκρατορική εποχή
Section Title:
Articles
Author:
Abstract:
Μέ αφετηρία τις πληροφορίες πού δίνει στον "Ευβοϊκό" του ό Δίων Χρυσόστομος, ή μελέτη εξετάζει τό πρόβλημα της καλλιέργειας χέρσων γαιών των ελληνικών πόλεων κατά τήν αυτοκρατορική εποχή στην οικονομική, κοινωνική καί πολιτική του διάσταση, σέ σύγκριση μέ τα σχετικά επιγραφικά κείμενα της εποχής: Είναι ή επιστολή του αυτοκράτορα Κλαυδίου προς τους Δελφούς (52 μ.Χ.), τό ψήφισμα από τήν Γάξωρο (από τήν εποχή τοϋ Άντωνίνου Π ίου), ή γνωστή από επιγραφή τών τελευταίων χρόνων τοΰ Τραϊανού (οπωσδήποτε όμως πολύ παλαιότερη) lex Manciana, ή βασιζόμενη σέ αυτήν lex Hadriana "de rudibus agris et iis, qui per X annos continues inculti sunt" τò ψήφισμα τών Δελφών περί διανομής γαιών επίσης από τήν εποχή τοϋ 'Αδριανού (πού έχει πραγματευθή στην αδημοσίευτη ακόμη διδακτορική του διατριβή "Delphes à l’ epoque imperiale", Σορβόννη 1965, ô C. Vatin) καί τό εδικτον τοϋ ανθυπάτου M. Ulpius περί τών γαιών της Θίσβης (από τήν εποχή τών Σεβήρων), στην αρχή τοϋ οποίου προτείνεται μάλιστα από τον συγγραφέα ή συμπλήρωση: (ο βουλόμενος Θισβαίων χωρίον) δη[μόσιον της πόλεως λαβείν καί φυτεΰσαι εκτός] (τών υπ' έμοϋ γεωργουμένων). Ανεξάρτητα από τις διαφορές πού υπάρχουν εξ αίτιας τών κατά τόπους ειδικών συνθηκών στις αναφερόμενες στά κείμενα αυτά ρυθμίσεις, είναι φανερή ή προσπάθεια της αυτοκρατορικής διοίκησης νά αντιμετώπιση σέ συνεργασία μέ τις πόλεις τό πρόβλημα τής καλλιέργειας χέρσων γαιών, ή έκταση τών οποίων αυξανόταν είτε εξ αιτίας τής ολιγανθρωπίας είτε για άλλους λόγους (απουσία κληρονόμων, δωρεές, δημεύσεις). Στην διανομή τών χέρσων γαιών καθοριστική σημασία είχε βέβαια ή κοινωνική διαφοροποίηση (ή προνομιακή θέση τών πολιτών τοΰ ανωτέρου κοινωνικού στρώματος, οι όποιοι άλλωστε είχαν περισσότερες δυνατότητες αξιοποίησης τών γαιών, διατηρείται ή ενισχύεται), παράλληλα διαφαίνεται όμως καί ή πρόθεση νά έξασφαλισθή τό minimum κάποιας οικονομικής αυτάρκειας στους πολίτες τοΰ κατώτερου στρώματος. Όσον άφορα τήν πρόταση πού διατυπώνεται στον "Ευβοϊκό" τοΰ Δίωνα νά δίνονται χέρσες γαίες καί σέξένους (πού θά είχαν τις δυνατότητες γιά τήν καλλιέργεια τους καί φυσικά θά πολιτογραφοΰνταν),άπό τίς μαρτυρίες πού διαθέτουμε δέν φαίνεται νά είχε πρακτική εφαρμογή.'Ωστόσο άν λάβη κανείς ΰπ' όψι ντήν υφιστάμενη (στήν κυρίως Έλλάδα) όλιγανθρωπία (τήν όποια συγγραφείς τών αυτοκρατορικών χρόνων συχνά υπερτονίζουν) και όρισμένες ένδείξειςτ οΰ ψηφίσματος των Δελφών, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν θά πρέπει να άποκλεισθή.
Subject:
Subject (LC):
