Οι σύνθετες λέξεις στις νεοελληνικές διαλέκτους και τη λογοτεχνία

Part of : Γλωσσολογία ; Vol.22, 2014, pages 97-107

Issue:
Pages:
97-107
Author:
Abstract:
This paper discusses the use of compounds in Modern Greek dialects and compares this use to their function in literature. Compounding in Greek is thus analyzed in terms of both dialectology and stylistics. Morphological data are studied in literary vs. non-literary texts in order to argue that the study of both dialects and literature can offer the means for broader accounts of theoretical issues in morphology. Here we bring forward the agenda of related issues for a full analysis of compounding in these varieties of Greek. Large-scale research projects are clearly necessary, involving both dialectal and literary databases, as well as the statistical analysis of findings before any clearer conclusions are drawn.
Subject:
Subject (LC):
Keywords:
διάλεκτοι, λογοτεχνία, νεολογισμοί, σημασιολογική αδιαφάνεια, σύνθετες λέξεις
References (1):
  1. Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Ά. 1986. Ηνεολογία στην Κοινή Νεοελληνική. Θεσσαλονίκη: Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής.Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Ά. 1996. Η νεοελληνική σύνθεση. Στο Γ. Κατσιμαλή & Φ. Καβουκόπουλος (επιμ.), Ζητήματα νεοελληνικής γλώσσας: Διδακτική προσέγγιση. Ρέθυμνο: Πανεπιστήμιο Κρήτης, 97-120.Ανδρέου, Μ. 2010. Η σύνθεση στην Κυπριακή: Ζητήματα εξωτερικότητας. Μεταπτυχιακή εργασία, Πανεπιστήμιο Πατρών.Ανδρέου, Μ. & Κολιοπούλου Μ. 2012. Η σύνθεση στην Κυπριακή και Καλύμνικη διάλεκτο: Μια πρώτη συγκριτική προσέγγιση. Νεοελληνική Αιαλεκτολογία 6, Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών, 7-29.Ανδριώτης, Ν. 1955. Τα σύνθετα του γλωσσικού ιδιώματος της Ίμβρου. Αρχείο Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού 20, 225-270.Αράγης, Γ. 2006. Η μεταβατική περίοδος της ελληνικής ποίησης. Η σταδιακή της εξέλιξη από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως το 1930. Αθήνα: Σοκόλης.Andreou, Μ. 2013. Compounding in the Greek dialects of Southern Italy. In M. Janse, B. Joseph, A. Ralli & M. Bagriacik (eds), Proceedings of the 5th International Conference on Modern Greek Dialects and Linguistic Theory (Ghent, Belgium, 20-22 September 2012). Patras: University of Patras, 1-18.Bien, P. 1972. Kazantzakis and the Linguistic Revolution in Greek Literature. Princeton, NJ: Princeton University Press.Γαβριηλίδου, Ζ. 1995. Τα σύνθετα ουσιαστικά του τύπου ουσιαστικό + ουσιαστικό στην ίδια πτώση στην Νέα Ελληνική. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 15, 269-280.Γαβριηλίδου, Ζ. 1997. Πολυλεκτικά παραθετικά σύνθετα με πρώτο συνθετικό τα ουσιαστικά άνθρωπος-γυναίκα. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 17, 100-114.Γαβριηλίδου, Ζ. 1998. Πολυλεκτικά παραθετικά σύνθετα: Κατονομασία και κατάδειξη. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 18, 115-125.Γαβριηλίδου, Ζ. 1999. Πολυλεκτικά παραθετικά σύνθετα: Διδακτική προσέγγιση. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 19, 66-80.Γαρδίκας, Γ. Κ. 1911. Αι προθέσεις εν συνθέσει, η από και η εκ. Αθηνά 14, 73-76.Γιακουμάκη, Ε. 1982. Η γλώσσα της Οδύσειας του Ν. Καζαντζάκη. Λεξικογραφικόν Δελτίον 14, 143-167.Γιαννουλοπούλου, Γ. 2000. Μορφοσημασιολογική σύγκριση παραθημάτων και συμφυμάτων στα νέα ελληνικά και στα ιταλικά. Θεσσαλονίκη: Ενυάλλειο.Γιαννουλοπούλου, Γ. 2001. Σημασιολογικά στοιχεία της νεοελληνικής σύνθεσης. Proceedings of the 4th International Conference of Greek Linguistics, 103-111.Γιαννουλοπούλου, Γ. 2004. Μορφήματα στα όρια ανάμεσα στην παραγωγή και τη σύνθεση. Η περίπτωση των θεο-, ψιλό- και -φέρνω. Πρακτικά του 6ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας. Πανεπιστήμιο Κρήτης. 18-21/9/2003. Ρέθυμνο. Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.philology.uoc.gr/conferences/6thICGL/Clark, Ε., Frant Hecht, Β. & Mulford, R. C. 2009. Coming complex compounds in English: Affixes and word order in acquisition. Linguistics 24 (1), 7-30.Δημελά, E. 2010. Η προθηματοποίηση στις νεοελληνικές διαλέκτους. Συγχρονική και διαχρονική προσέγγιση. Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών.Δημελά, Ε. & Παπαναγιώτου Χ. 2011. Δια-διαλεκτική προσέγγιση της σημασιολογικής και εκφραστικής λειτουργίας μορφημάτων: Η περίπτωση των δόλιο-, πλακο- και χαμό-. Νεοελληνική Διαλεκτολογία 6, Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών, 61-82.Ευθυμίου, Α. 2001. Το νεοελληνικό πρόθημα ξε-\ Οι έννοιες της απομάκρυνσης και της αλλαγής κατάστασης. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 21, 202-213.Ευθυμίου, Α. 2002. Σημασιολογικές παρατηρήσεις για τα νεοελληνικά προθήματα ξε-, εκ-, απο-. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 22, 199-209.Ευθυμίου, Α. 2003. Προθήματα ή πρώτα συνθετικά που δηλώνουν επίταση στη νέα ελληνική. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 23, 519-528.Ευθυμίου, Α. & Γαβριηλίδου Ζ. 2003. Το πρόθημα πολύ- στη Νέα Ελληνική. Proceedings of the 15th International Symposium on English and Greek Linguistics. Thessaloniki: English Dept. University of Thessaloniki, 152-165.Giannoulopoulou, G. 2006. Dialectological research and linguistic theory: The case of compounding. In M. Janse, B. Joseph & A. Ralli (eds), Proceedings of the 2nd International Conference of Modern Greek Dialects and Linguistic Theory. Patras: University of Patras, 68-82.Καραναστάσης A. 1984-1992. Ιστορικόν λεξικόν των ελληνικών ιδιωμάτων της Κάτω Ιταλίας. Τ. 1-5. Αθήνα.Καραναστάσης Α. 1997. Γραμματική των ελληνικών ιδιωμάτων της Κάτω Ιταλίας. Αθήναι.Καραντζή, Χ. (υπό δημοσίευση). Σύνθετες λέξεις στο ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά. Μια συμβολή στη μελέτη του ύφους του. Πρακτικά Γ' Διεθνούς Συνεδρίου «Η ποίηση και η ποιητική του Κωστή Παλαμά. 70 χρόνια από τον θάνατο του», 22-25 Οκτωβρίου 2013. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.Κρόκου, Ζ. 2011. Η «σύνθεση» και η «σχηματικότητα» στο ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά. Αθήνα: Γρηγόρης.Κωνσταντινίδου, Μ. & Τζαμάλη, Α. 2012. Οι πηγές του Ιστορικού Λεξικού της νέας ελληνικής της Ακαδημίας Αθηνών. Λεξικογραφικόν Δελτίον 26, 279-381.Μαθιουδάκης, Ν. 2012α. Νεολογικά αθησαύριστα στην «Οδύσεια» του Νίκου Καζαντζάκη: Στρατηγικές κατανόησης, ασάφεια και βεβαιότητα. Διδακτορική διατριβή, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.Μαθιουδάκης, Ν. 2012β. Ποιητικοί νεολογισμοί στην «Οδύσεια» του Νίκου Καζαντζάκη: Χιλιάδες αθησαύριστες λέξεις αναζητούν την ταυτότητα τους. Στο Ζ. Gavriilidou, Α. Efthymiou, Ε. Thomadaki & P. Kambakis-Vougiouklis (eds), Selected Papers of the 10th 1CGL. Komotini/Greece: Democritus University of Thrace, 905-918.Μπαμπινιώτης, Γ. 2002. Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. ΒΛ έκδοση. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.Μπασέα-Μπεζαντάκου Χ. 1998. Συντάξεις της προθέσεως επί στα νεοελληνικά ιδιώματα. Νεοελληνική Διαλεκτολογία 2, 223-238.Μπασέα-Μπεζαντάκου Χ. 2003. Η σημασιολογική λειτουργία της προθέσεως συν ως προθήματος στα σύνθετα του ιδιώματος της Ίμβρου. Νεοελληνική Διαλεκτολογία 4, 351-362.Νικολού, Κ. 2003. Μορφολογική και φιλολογική ανάλυση των μονολεκτικών συνθέτων λέξεων της Ελληνικής. Πτυχιακή εργασία, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών.Nespor, Μ. & Ralli, Α. 1996. Morphology-phonology interface. Phonological domains in Greek compounds. The Linguistic Review 13, 357-382.Ξανθινάκης, A. 2005. Ερμηνευτικό και ετυμολογικό λεξικό του δυτικοκρητικού γλωσσικού ιδιώματος. (Επιμέλεια Χ. Χαραλαμπάκης). Ρέθυμνο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.Ξεφτέρη, Μ. 2005. Κοινωνιογλωσσική προσέγγιση του Ιδιώματος τ' Απεράθου Νάξου (όπως διατηρείται στην Αθήνα). Μεταπτυχιακή εργασία, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Φιλολογίας.Οικονομίδης, Δ. 1952. Περί του γλωσσικού ιδιώματος Απειράνθου Νάξου. Αθηνά 56, 215-275.Παντελίδης, Ν. 2004. Το ιδιωματικό στοιχείο στη γλώσσα των απομνημονευμάτων του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Πρακτικά του 6ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας. Πανεπιστήμιο Κρήτης. 18-21/9/2003. Ρέθυμνο. Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.philology.uoc.gr/conferences/6thICGL/Παπακώστας, Ι. 2005. Εισαγωγή. Στο Μ. Μαλακάσης, Ποιήματα. (Εισαγωγή-επιμέλεια Γ. Παπακώστας). Αθήνα: Πατάκης.Παπαναστασίου, Γ. 2011. Το πρόθημα απο- στις νεοελληνικές διαλέκτους. Νεοελληνική Διαλεκτολογία 6, 383-411.Πετροπούλου, Ε. 2011. Τα σύνθετα με δεσμευμένα θέματα στην Αγγλική και τη Νέα Ελληνική. Θεωρητική ανάλυση και υπολογιστική επεξεργασία. Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών.Ράλλη, Α. 2005. Μορφολογία. Αθήνα: Πατάκης.Ράλλη, Α. 2007. Η σύνθεση λέξεων: Διαγλωσσική μορφολογική προσέγγιση. Αθήνα: Πατάκης.Ralli, Α. 2009. Morphology meets dialectology: Insights from the Modern Greek dialects. Morphology 19, 87-105.Ralli, A. 2013. Compounding in Modern Greek. Dordrecht: Springer.Sakran, N. A. & Al-Nassir, S. A. 2005. A stylistic analysis of compound epithets in Shakespeare's Romeo and Juliet. Journal of the College of Arts 38, 1-21.Τζαβάρας, Ξ. 2008. Παραγωγική μορφολογία του ρήματος του γλωσσικού ιδιώματος της Ίμβρου. Ιμβριακά ΙΘ' (Γ'), Μελβούρνη 2008. Διαθέσιμο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.imvrosisland.org/img/gallery/03511750012880067971857630.pdfΧαραλαμπάκης, Χ. 2006. Η νεολογική δεινότητα του Κωστή Παλαμά. Πρακτικά του Β' Διεθνούς Συνεδρίου Κωστής Παλαμάς (Εξήντα χρόνια από το θάνατο του 1943-2003). Τόμος Α\ Αθήνα, 221-237.Χαραλαμπάκης, Χ. 2011. Οι νεολογισμοί του Κωστή Παλαμά. Κωστής Παλαμάς. Πρακτικά Ημερίδας Ακαδημίας Αθηνών 16 Δεκεμβρίου 2009. Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας. Αθήνα, 57-71.Χριστοφίδου Α. 1999. Ο ποιητικός νεολογισμός και οι λειτουργίες του. Κειμενική-γλωσσολογική προσέγγιση στο έργο του Οδυσσέα Ελύτη. Αθήνα: Gutenberg.