Γραμματικό γένος και γλωσσικός σεξισμός στα έγγραφα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης

Part of : Γλωσσολογία ; Vol.24, 2016, pages 23-43

Issue:
Pages:
23-43
Author:
Abstract:
This study investigates the predominant use of the masculine grammatical gender in a corpus of Greek public documents. Drawing upon studies in the second and third wave of feminism calling for a social and localised model of sexism (Mills 2008: 4), we conduct a local analysis that explores the pragmatic force of overt sexism in the context of the Greek gender system. In particular, we examine the formation and use of the so called “professional” nouns, by means of which public administration addresses and/or refers to mixed groups of stakeholders. We address the wider social norms that influence their use in local contexts and contribute to discriminatory representations via fossilised forms of sexism in public discourse. Our findings confirm the construction of a male dominated world in the public sphere through the absence of female forms, which, in turn, renders women invisible. We argue that the consistent preference of male exclusive forms on the part of authors results in inconsistency in the use of grammar. We call for a dissociation of standardness/prestige from male-exclusive forms, especially since female forms do exist and are equally grammatical, as this ideological understanding of gender seems to perpetuate institutionalised sexism.
Subject:
Subject (LC):
Keywords:
γλωσσικός σεξισμός, γραμματικό γένος, δημόσια έγγραφα
References (1):
  1. Alvanoudi, A. 2014. Grammatical Gender in Interaction. Cultural and Cognitive Aspects. Leiden/Boston: Brill.Αραποπούλου, Μ. 2002. Δημοτική, καθαρεύουσα και οι στάσεις των δύο φύλων. Στο Θ.-Σ. Παυλίδου (επιμ.), Γλώσσα- Γένος- Φύλο. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 171-206.Αρχάκης, Α. & Κονδύλη, Μ. 2002. Εισαγωγή σε ζητήματα κοινωνιογλωσσολογίας. Αθήνα: Νήσος.Cameron, D. 1995. Verbal Hygiene. London: Routledge.Cameron, D. 1998. The Feminist Critique of Language: A Reader. 2nd edition. London: Routledge.Γεωργαλίδου, M, Γκασούκα, Μ., Λαμπροπούλου, Σ., Φουλίδη, Ξ. & Κώστας, Α. 2014. Τελική Μελέτη. Διοικητικά Έγγραφα. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, Υπουργείο Εσωτερικών.Γκασούκα, Μ., Γεωργαλίδου, M, Λαμπροπούλου, Σ., Φουλίδη, Ξ. & Κώστας, Α. 2014. Οδηγός χρήσης μη σεξιστικής γλώσσας στα διοικητικά έγγραφα. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, Υπουργείο Εσωτερικών.Gumperz, J. J. & Levinson, S. C. 1996. Introduction: Linguistic relativity re-examined. In J. J. Gumperz & S. C. Levinson (eds), Rethinking Linguistic Relativity. Cambridge: Cambridge University Press, 1-20.Henley, N. 1987. This new species that seeks a new language: On sexism in language and language change. In J. Penfeld (ed.), Women and Language in Transition. New York: State University of New York Press, 3-25.Holton, P., Mackridge, P. & Φιλιππάκη-Warburton, E. 1999. Γραμματική της Ελληνικής Γλώσσας. (Μτφρ. Β. Σπυρόπουλος). Αθήνα: Πατάκης.Key, M. R. 1975. Male/Female Language. Metuchen, NJ: Scarecrow Press.Κλαίρης, Χ. & Μπαμπινιώτης, Γ. 1998. Γραμματική της Νέας Ελληνικής. Δομολειτουργική –Επικοινωνιακή. Ι. Το Όνομα. Αναφορά στον Κόσμο της Πραγματικότητας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.Labov, W. 1966. Hypercorrection by the lower middle class as a factor in linguistic change. In W. Bright (ed.), Sociolinguistics: Proceedings of the UCLA Sociolinguistics Conference, 1964. The Hague: Mouton, 84-113.Labov, W. 2001. Principles of Linguistic Change. Volume 2: External Factors. Oxford: Blackwell.Lakoff, R. 1975. Language and Woman’s Place. New York: Harper and Row.Λαμπροπούλου, Σ. 2014. Κοινωνικό φύλο: Μέθοδοι και προσεγγίσεις”. Στο Μ. Γεωργαλίδου, Μ. Σηφιανού & Β. Τσάκωνα (επιμ.), Ανάλυση λόγου: Θεωρία και εφαρμογές. Αθήνα: Νήσος, 401-442.Lampropoulou, S. & Georgalidou, M. (submitted). Language sexism in Greek public discourse: When male exclusive forms become a matter of grammatical correctness. Palgrave Communications.Μακρή-Τσιλιπάκου, Μ. 1989. Απόπειρα περιγραφής της νεοελληνικής προσφώνησης. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 4, 219-239.Mackridge, P. 1987. Η νεοελληνική γλώσσα. Αθήνα: Πατάκης.Mills, S. 2008. Language and Sexism. Cambridge: Cambridge University Press.Ντάλτας, Π. 1992. Φεμινισμός και γλωσσική αλλαγή: Μια πρωτοτυπική προσέγγιση. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 12, 271-288.Παυλίδου, Θ.-Σ. 1985. Παρατηρήσεις στα θηλυκά επαγγελματικά. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 5, 201-217.Παυλίδου, Θ.-Σ. (επιμ.). 2002. Γλώσσα-Γένος-Φύλο. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.Παυλίδου, Θ.-Σ., Αλβανούδη, Α. & Καραφώτη, Ε. 2004. Γραμματικό γένος και σημασιακό περιεχόμενο: Προκαταρκτικές παρατηρήσεις για τη λεξιλογική αναπαράσταση των φύλων. Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 24, 543-553.Sunderland, J. 2004. Gendered Discourses. New York: Palgrave Macmillan.Τριανταφυλλίδης, Μ. 1963[1953]. Η «βουλευτίνα» και ο σχηματισμός των θηλυκών επαγγελματικών ουσιαστικών. Στο Άπαντα. Τόμος β ́. Ερευνητικά Β ́. Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ., Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), 326-334.Trudgill, P. 1974. The Social Differentiation of English in Norwich. Cambridge: Cambridge University Press.Τσοκαλίδου, Π. 1996. Το φύλο της γλώσσας: Οδηγός μη σεξιστικής γλώσσας για τον δημόσιο ελληνικό λόγο. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων.Χριστίδης, Α-Φ. 2001. Νέα ελληνική γλώσσα και η ιστορία της. Στο Α.-Φ. Χριστίδης (επιμ.), Εγκυκλοπαιδικός οδηγός για τη γλώσσα. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 149-154.Weatherell, A. 2002. Gender, Language and Discourse. New York: Routledge.