Griechische Mönche in Ungarn : Zwei Dokumente aus dem 17. Jahrhundert über das Sammeln von Almosen und den Einfluß der Unierten am Athos
Part of : Ελληνικά : φιλολογικό, ιστορικό και λαογραφικό περιοδικό σύγγραμμα ; Vol.48, No.1, 1998, pages 87-112
Issue:
Pages:
87-112
Parallel Title:
Έλληνες μοναχοί στην Ουγγαρία : Δυο έγγραφα από τον 17ο αιώνα σχετικά με τη ζητεία και την επιρ ροή των Ουνιτών στο Άγιον Όρος
Abstract:
Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της Τουρκοκρατίας αποτελεί η δραστηριότητα της ελληνικής Διασποράς, την οποία φωτίζουν και μια σειρά α π ό έ γ γ ρ α φ α ευρισκόμενα σήμερα στις χώρες που αποτελούσαν την αυτοκρατορία των Αψβούργων. Σε αυτήν τη Διασπορά στηρίχθηκε η ορθόδοξη Εκκλησία, όταν οι ποικίλες καταστάσεις εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δημιούργησαν οικονομικά αδιέξοδα, τα οποία ανέλαβε να σηκώσει στους ώμους της η γενναιοδωρία των ομόδοξων κυρίως ηγεμόνων και ομογενών. Με αφορμή ένα έγγραφο από τα Κρατικά Αρχεία της Βουδαπέστης, το οποίο, αναφερόμενο στη ζητεία Σιναϊτών μοναχών στην Ουγγαρία, απαγορεύει στο μέλλον την άσκηση της στις χώρες των Αψβούργων, αναλύονται τα αίτια και οι επιπτώσεις της πολιτικής αυτής από την πλευρά της αυστριακής αυλής. Η απαγόρευση αυτή, η οποία ανάγεται σε δεκρέτο του Π ά π α Κλήμεντα IB' (1736) χρησιμοποιήθηκε από τις καθολικές μοναρχίες για την προώθηση της Ουνίας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Σχετικό με τη δραστηριότητα της Καθολικής Εκκλησίας υπέρ της Ουνίας είναι και το δεύτερο δημοσιευόμενο έγγραφο, στο οποίο αναζητούνται ουνιτικά μοναστήρια για αθωνίτη μοναχό που προσχώρησε στην Ουνία. Η ανάλυση του αποδεικνύει την έκταση που έλαβε η ουνιτική π ρ ο π α γ ά ν δ α στον ορθόδοξο χώρο, η οποία εμφανίστηκε είτε με την ίδρυση κολεγίων και σχολείου στις Καρυές είτε ως προϋπόθεση για την παραχώρηση άδειας ασκήσεως ζητείας στις ορθόδοξες κοινότητες καθολικών μοναρχιών. Τέλος διερευνώνται τα αίτια που οδήγησαν την Αυλή των Αψβούργων σε μια φαινομενικά αντιφατική πολιτική, αφενός παραχώρηση ελευθεριών και προνομίων στην ορθόδοξη μειονότητα στο πρόσωπο των Σέρβων εποίκων και αφετέρου ανάληψης εκκαθαριστικών επιχειρήσεων και δημεύσεων περιουσιών σε περιπτώσεις που οι ορθόδοξοι αρνούνταν να προσχωρήσουν στους κόλπους της Ουνίας. Τα αίτια αυτά, που αναζητού¬ ση ο καθολικισμός και η Ουνία θα μπορούσαν να αποτελέσουν το συνδετικό κρίκο των χωρών των Αψβούργων). Η κατά καιρούς ενίσχυση του ορθόδοξου στοιχείου της αυτοκρατορίας συνδέεται με οικονομικά οφέλη του κράτους μέσω του εμπορίου και, κυρίως, με την εξάρτηση των Αψβούργων από τους ορθοδόξους, οι οποίοι στα νοτιοανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας δεν αποτελούσαν απλώς τους ακρίτες αλλά τη συντριπτική πλειονότητα του αυστριακού στρατού κατά του οθωμανικού κινδύνου.
Subject:
Subject (LC):