Das humanistische Ideal nach dem «Προτρεπτικός» des Klemens von Alexandria
Part of : Θεολογία : τριμηνιαία έκδοση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος ; Vol.41, No.1, 1970, pages 47-63
Issue:
Pages:
47-63
Section Title:
Μελέται
Author:
Abstract:
Πραγματοποιηθείσα εις Δελφούς τον Οκτώβριον 1969 κατά το Συμπόσιον της Ελληνικής Ανθρωπιστικής Εταιρείας ανακοίνωσις. Επί τη βάσει ωρισμένων χωρίων, κυρίως εκ του έργου «Προτρεπτικός προς Έλληνας», καταδεικνύει τα σπουδαιότερα στοιχεία περί του ανθρώπου, δια των οποίων Κλήμης ο Αλεξανδρεύς κατορθώνει να σύνδεση την διατυπωθείσαν επί του θέματος τούτου αρχαίαν άποψιν προς την νέαν. Ήδη μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων σοφών ο Πλάτων, ο Ξενοφών, ο Αντισθένης εδίδαξαν περί του αληθινού Θεού, καθ' ομοίωσιν του οποίου επλάσθη ο άνθρωπος. Υποδεικνύεται ότι σκοπός του ανθρώπου είναι να γίνη πράγματι άνθρωπος, τουτέστιν κατ' εικόνα του αληθινού Θεού. Αλλ' ο Κλήμης, ο οποίος έζη εις εποχήν ηθικής διαστροφής και παρακμής, δεν απαισιοδοξεί, αντιθέτως μάλιστα διατηρεί την αισιοδοξίαν του δια τον άνθρωπον. Όλα τα κακά της εποχής μας του ήσαν γνωστά, διότι συνέβαινον καί εις την εποχήν του. Δι' αυτόν δε τον λόγον αγωνίζεται δια την μετάνοιαν και επιστροφήν του πλανηθέντος ανθρώπου εις την αλήθειαν και προς τον σκοπόν αυτόν παραπέμπει ιδίως εις τον Πλάτωνα και εις τους άλλους αρχαίους Έλληνας σοφούς. Εν αυτοίς ο Κλήμης αποδεικνύει την στοιχειώδη ταυτότητα της περί του υψίστου όντος αντιλήψεως του Πλάτωνος προς την Χριστιανικήν, ήτις απεκαλύφθη πλήρως δια της εν Χριστώ θεογνωσίας. Επομένως ο Κλήμης, γινώσκων καλώς αμφοτέρας τας περιόδους, δηλαδή την της αρχαίας προχριστιανικής και της χριστιανικής σοφίας, αποδεικνύει ότι «το ανθρωπιστικόν ιδεώδες» παρέχει «η διδασκαλία του θείου Λόγου και αι γνώμαι ή θεωρίαι των Ελλήνων σοφών περί του ανθρώπου». Αλλ' ό,τι προσδίδει ιδιαιτέραν αξίαν εις την διδασκαλίαν του Κλήμεντος περί του «ανθρωπιστικού Ιδεώδους» είναι το ότι επέτυχε πρώτος να συνδέση το αρχαίον Ελληνικόν πνεύμα μετά του Χριστιανικού ιδεώδους. Συνεκέντρωσε κατόπιν διακρίσεως των καλών εκ των αδόκιμων στοιχείων άπαντα τα άριστα, όσα προήλθον εκ της πνευματικής ακμής των Ελλήνων και δι' αναθεωρήσεως αυτών συνεδύασε θαυμασίως εις συμφωνίαν ταύτα προς την διδασκαλίαν του Χριστού και την εν γένει Χριστιανικήν Ανθρωπολογίαν, καθ' ην η αληθής τελειότης του ανθρώπου εξαρτάται εκ της αληθούς θεογνωσίας και ζώσης πίστεως εις τον θείον Λόγον και την διδασκαλίαν Αυτού.
Subject:
Subject (LC):
