Aeschylus Agam. 141: άέπτοις-άάπτοις in Context

Part of : Ελληνικά : φιλολογικό, ιστορικό και λαογραφικό περιοδικό σύγγραμμα ; Vol.45, No.2, 1995, pages 231-246

Issue:
Pages:
231-246
Parallel Title:
Αισχύλου Αγαμ. 141: «άέπτοις» - «άάπτοις» στα συμφραζόμενα τους.
Author:
Abstract:
Θέμα της εργασίας είναι η εξέταση της ετυμολογίας και σημασίας του επιθέτου αεπτος στα συμφραζόμενα της τραγωδίας 'Αγαμέμνων. Για τον σκοπό αυτό διερευνώνται διεξοδικά οι ποικίλες ετυμολογικές και συνακόλουθες σημασιολογικές προσεγγίσεις των επιθέτων άαπτος - αεπτος, τόσο από τους αρχαίους σχολιαστές όσο και τους νεότερους φιλολόγους. Έπειτα από κριτική παρουσίαση των τριών επικρατέστερων, υποστηρίζεται η ετυμολόγηση του ααπτος από το ά(στερ.) + άπτομαι και προωθείται η υπόθεση ότι ο τύπος αεπτος προέκυψε από αυτόν με τη διαδικασία της ανομοίωσης χωρίς όμως να επηρεάζεται η σημασία «άθικτος», «ον δεν δύναται τις να έγγίση» (LSJ μτφρ. Μόσχου). Προς επίρρωση της θέσης αυτής η έρευνα επικεντρώνεται στη διερεύνηση του αν το αεπτος, με αυτή τη συγκεκριμένη σημασία, εναρμονίζεται με τα συμφραζόμενα της τραγωδίας. Από τη σχετική μελέτη του έργου τόσο στο λεξιλογικό όσο και στο εννοιολογικό επίπεδο συνάγεται ότι λέξεις που σημαίνουν «αγγίζω» χρησιμοποιούνται αρνητικά και αποτρεπτικά στην τραγωδία και βρίσκονται σε άμεση συνάφεια με την αισχύλεια φιλοσοφία, σύμφωνα με την οποία το δυσσεβές έργο γεννά άλλο όμοιο του. Η φράση δρόσοις άεπτοις λειτουργεί προραμματικά και προειδοποιητικά: η Ιφιγένεια πρέπει να παραμείνει «άθικτον», η θυσία της πρέπει να αποφευχθεί, αν υπάρχουν ελπίδες κάποτε να σπάσει η αλυσίδα του κακού και να μην ανανεώνεται η κληρονομική ενοχή από γενιά σε γενιά με την προσθήκη της προσωπικής ενοχής των ηρώων.
Subject:
Subject (LC):