85-109

• Κούγιας, Κωνσταντίνος, Γ.

Την τελευταία διετία παρατηρείται μια οριακή διόρθωση στους δείκτες της ανεργίας και της απασχόλησης, η οποία όμως εκδηλώνεται με την υποχώρηση της τυπικής και πλήρους απασχόλησης και την ενίσχυση της μη τυπικής και ευέλικτης εργασίας. Το παρόν άρθρο στοχεύει στην παρουσίαση της εικόνας της ευέλικτης εργασίας στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2010-2016 και στον εμπλουτισμό της δημόσιας συζήτησης για την απασχόληση που αποτελεί ένα από σημείο κλειδί για την ανάκαμψη και την έξοδο από την κρίση.

• Social Sciences

• Κοινωνικές επιστήμες

Αγορά εργασίας, Ελλάδα, οικονομική κρίση, ρυθμίσεις ευέλικτης απασχόλησης, Economic crisis, flexible employment arrangements, Greece, labor markets

1. Abraham, K. (1990). “Restructuring the employment relationship: the growth of market mediated work arrangements”, in R. McKersie (ed.) New Developments in the Labour Market: Toward a New Institutional Paradigm, pp. 85–119. Cambridge, USA: MIT Press.Ackroyd, S. and Procter, S. (1998). “Flexible Manufacturing Organization and Workplace Industrial Relations: Some Attributes of the New Flexible Firm”, British Journal of Industrial Relation, 36(2), pp. 163–183.Appelbaum, E., Bailey, T., Berg, P. and Kalleberg, A. (2001). “Do High Performance Work Systems Pay Off?”, in S. P. Vallas (ed.), The Transformation of Work. Greenwich, CT: JAI Press.Atkinson, J. (1984a). Flexibility, uncertainty and manpower management, Brighton: Institute of Manpower Studies.Atkinson, J. (1987) “Flexibility or Fragmentation? The United Kingdom Labour Market in the Eighties”, Labour and Society, 12(1), pp. 87–105.Atkinson, J. (1984b). “Manpower strategies for flexible organizations”, Personnel Management, August, 16(8), pp. 28–31.Atkinson J., Meager, N. 1986. New Forms of Work Organization, Brighton, Institute of Manpower Studies.Bardasi, E. and Francesconi, M., (2003). “The impact of atypical employment on individual well-being: Evidence from a panel of British workers, Colchester”, Institute of Social and Economic Research, University of Essex.Bredgaard, T., Larsen, F., Madsen, P.K, Rasmussen, S., (2009). “Flexicurity and atypical employment in Denmark”, CARMA Research Paper.Carnoy, M., Castells, M., & Benner, C. (1997). “Labour Markets and Employment Practices in the Age of Flexibility: A Case Study of Silicon Valley”, International Labour Review, 136(1), pp.27–48.Cooke, G., Zeytinoglu, I., Agarwal, N. and Rose, J. (2008). “Employee-friendly and employer-friendly non-standard work schedules and locations”. Journal of Employment Studies, 16(2), pp. 31–66Davis, A.E. and Kalleberg, A.L. (2006). “Family-Friendly Organizations? Work and Family Programs in the 1990s”, Work and Occupations, 33(2), pp. 191-223.Dastmalchian, A. and Blyton, P. (2001). “Workplace Flexibility and the Changing Nature of Work: An Introduction”, Canadian Journal of Administrative Sciences, 18(1), pp. 1-4Dimoulas, C. (2014). “Exploring the impact of employment policy measures in the context of crisis: The case of Greece”, International Social Security Review, 67(1), pp. 49–65.Edwards, P., (2006). “Non-standard work and labour market restructuring in the UK”, Paper for Associazione Nuovi Lavori conference on ‘The latest in the labour market’, Industrial Relations Research Unit (IRRU), University of Warwick http://www2.warwick.ac.uk/fac/soc/wbs/research/irru/publications/recentconf/pe_rome.pdf.European Commission (2006). “Modernising labour law to meet the challenges of the 21st century”, Green Paper, COM(2006) 708 final http://europa.eu/legislation_summaries/employment_and_social_policy/growth_and_jobs/c10312_en.htmEUROFOUND (2010). “Flexible forms of work: ‘very atypical’ contractual arrangements”, http://www.eurofound.europa.eu/observatories/eurwork/comparative-information/flexible-forms-of-work-very-atypical-contractual-arrangementsΕUROSTAT, (2016). Employment rate by sex, age group 20-64 http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=t2020_10&plugin=1De Grip A., J. Hoevenberg and E. Willems, (1997). “Atypical employment in the E.U.”, International Labour Review, 136 (1), pp.49-71.Felstead, A. and Gallie, D. (2004). “For better or worse? Non-standard jobs and high involvement work systems”, International Journal of Human Resource Management, 15(7), pp. 1293–1316.Fleetwood, S. (2007). “Why work-life balance now?” International Journal of Human Resource Management, 18(3), pp. 387-400.Germe J. F., F. Michon, (1979). “Politiques des entreprises et formes particulières d’emploi”, Séminaire de Γ Economie du Travail, Université Paris I.Giannikis, S. and Mihail, D. (2011). “Flexible work arrangements in Greece: a study of employee perceptions”, International Journal of Human Resource Management, 22(2) pp. 417–432.Greenberg, D. and Landry, E. M. (2011). “Negotiating a flexible work arrangement: How women navigate the influence of power and organizational context”, Journal of Organizational Behavior, 32(8), pp. 1163–1188.Hakim, C. (2000). Work-Lifestyle Choices in the 21st Century: Preference Theory, Oxford: Oxford University Press.Halpern, D. (2005). “How time-flexible work policies can reduce stress, improve health, and save money”, Stress and Health, 21(3), pp. 157–168.Hill, E., Grzywacz, J., Allen, S., Blanchard, V., Matz-Costa, C., Shulkin, S. and Pitt Catsouphes, M. (2008). “Defining and conceptualizing workplace flexibility”, Community Work and Family, 11(2), pp. 149–163.Ingason, A. (2013). “Labour flexibility and its effects on labour productivity growth”, Master Thesis, Delft University of Technology, Faculty of Technology Policy and Management.Kalleberg, A. (2003). “Flexible firms and labour market segmentation: Effects of workplace restructuring on jobs and workers”, Work and Occupations, 30(2), pp. 154–175.Kalleberg, A. L. (2001). “Organizing Flexibility: The Flexible Firm in a New Century”, British Journal of Industrial Relations, 39(4): 479-504.Kalleberg, Arne L. (2000). “Non-standard Employment Relations: Part-Time, Temporary and Contract Work”. Annual Review of Sociology, 26(1), pp. 341-65.Kossek, E. and Lee, M. (2008). “Implementing a Reduced-Workload Arrangement to Retain High Talent: A Case Study”, Journal of Managerial Psychology, 11(1) pp. 49-64.Kelliher, C., & Anderson, D. ( 2008). “For better or for worse? An analysis of how flexible working practices influence employees' perceptions of job quality”, The International Journal of Human Resource Management, 19(3) pp.419 - 431.Kerkhofs, M., Chung, H., & Ester, P. (2008). “Working time flexibility across Europe: a typology using firm-level data”, Industrial Relations Journal, 39(6) pp.569-585.Lewis, S. (2003). “Flexible Working Arrangements: Implementation, Outcomes, and Management”, International Review of Industrial and Organizational Psychology, 18(1), pp.1-28.Lucidi, F. (2012). “Is There a Trade - off Between Labour Flexibility and Productivity Growth? Some Evidence from Italian Firms”, in Addabbo T., Solinas, G. (eds) Non-Standard Employment and Quality of Work, AIEL series in labour economics, Physica Verlag HD, pp. 261-285.McIIlroy, R., Marginson, P., & Regalia, I. (2004). “Regulating external and internal forms of flexibility at local level: five European regions compared”, The International Journal of Human Resource Management, 15(2) pp. 295 - 313.McDonald, C. Bradley, P. and Brown, L. (2009). “Full-time is a Given Here: Part-time Versus Full-time Job Quality”, British Journal of Management, 20(2), pp. 143–157.Meulders D., Plasman, O., Plasman, R. (1994), Atypical Employment in the EC, Aldreshot, Dartmouth.Mihail, D. (2003). “Atypical working in corporate Greece”, Employee Relations, 25(5), pp. 470–489.Monastiriotis,V (2005). “Labour market flexibility in the UK: regional variations and the role of global/local forces”, Economic and Industrial Democracy, 26(3), pp. 443-477.Mouriki, A. (2009). “Flexibility and Security: an Asymmetrical relationship” AIAS Working Paper 09-74, University of Amsterdam.Nienhueser, W (2005). “Flexible work = atypical work = precarious work?”, Management Revue, 16(3), Mering, Rainer Hampp Verlag http://www.managementrevue.org/papers/mrev_3_05_Nienhueser_Editorial.pdf.Nordhaus, W. (2004). “Retrospective on the 1970s productivity slowdown”, Working Paper 10950, NATIONAL BUREAU OF ECONOMIC RESEARCH, http://www.nber.org/papers/w10950.pdfOECD (2015). OECD Employment Outlook 2015, OECD Publishing, Paris.OECD (2013). OECD Economic Surveys: Greece, OECD Publishing, Paris.OECD (2011). OECD Economic Surveys: Greece, OECD Publishing, Paris.Ortega, J. (2009). “Why do employers give discretion? Family versus performance concerns”, Industrial Relations, 48(1), pp. 1–24.Papatheodorou, C. (2014). “Economic crisis, poverty and deprivation in Greece”, in Mavroudeas S. (ed), Greek Capitalism in Crisis: Marxist Analyses Routledge Frontiers of Political Economy, London.Polivka, A. and Nardone, T. (1989). “On the Definition of Contingent Work”, Monthly Labour Review, 112(12), pp. 9–16.Rosenfeld, R.R. (2001). “Employment Flexibility in the United States: Changing and Maintaining Gender, Class, and Ethnic Work Relationships” in J. Baxter and M. Western (eds), Reconfigurations of Class and Gender, Stanford: Stanford University Press.Τangian, Α. (2008). “Ιs Europe ready for Flexicurity? Empirical Evidence critical Remarks and a reform Proposal”, Intereconomics, March/April, 43, pp. 99-111.Tregaskis, O., Brewster, L. and Hegewisch, A. (1998). “Flexible Working in Europe: The Evidence and the Implications European”, Journal of Work and Organizational Psychology, 7(1), pp. 61–78.Vendramin; P. (2001). “Le travail Atypique: Résultats d’enquête”, Fondation Travail-Université, Service Syndical des femmes de al CSC.Voudouris, I. (2004). “The use of flexible employment arrangements: some new evidence from Greek firms”, International Journal of Human Resource Management, 15(1), pp. 131–146.Watson, I., J. Buchanan, I. Campbell and C. Briggs (2003). Fragmented Futures: New Challenges in Working Life, Annandale: Federation Press.White, M., Hill, S., McGovern, P., Mills, C. and Smeaton, D. (2003). ‘“High Performance” management practices, working hours and work-life balance”, British Journal of Industrial Relations, 41(2), pp. 175–195.Wilthagen, T. (2008). “Mapping out flexicurity pathways in the European Union”, Tilburg University, Tilburg Flexicurity Research Program.Wood, S. and de Menezes, L. (2007). “Family-friendly, equal opportunity and high-involvement management in Britain”, in Boxall, P., Purcell, J. and Wright, P. (eds), Oxford Handbook of Human Resource Management. Oxford: Oxford University Press, pp. 581–598.Wood, S.J., de Menezes, L.M. and Lasaosa, A. (2003). “Family-friendly management in Great Britain: testing various perspectives”, Industrial Relations, 42(3), pp. 221–250.Γαμβρούδης Β. (2009). «Ειδικές μορφές απασχόλησης, (ευέλικτη εργασία)», Επιθεώρηση ΙΚΑ, Ασφαλιστικού και Εργατικού Δικαίου, 31(366), σελ. 706-711.Γεωργακοπούλου Β. (1996). «Ευελιξίες της επιχείρησης και της εργασίας: έννοια, βασικές διαστάσεις και επιλογές στις σύγχρονες συνθήκες», ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Αθήνα.Γιαννακούρου Σ. (2006), «Χρόνος εργασίας και ατυπικές μορφές απασχόλησης, νομικά ζητήματα», Επιθεώρηση Εργατικού Δικαίου 65 (21), σελ. 1265-1283.Γκιάλης Σ. (2009), «Εργασιακή ευελιξία και άτυπη εργασία στη νέα εποχή», Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, ΙΔ, 56, σελ.90-122Ευστράτογλου, Α. (2015). «Οικονομική κρίση, ευέλικτες μορφές απασχόλησης και παραγωγικότητα στους κλάδους της ελληνικής οικονομίας», Μελέτες 36, ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.ΙΚΑ, 2016. Μηνιαία στοιχεία απασχόλησης, Μάρτιος. http://www.ika.gr/gr/infopages/memos/GEN_G71_63_18-10-2016.pdfINE-ΓΣΕΕ, (2016). «Η Ελληνική Οικονομία και η Απασχόληση», Ετήσια Έκθεση.ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, (2015). «Η αγορά εργασίας και οι εργασιακές σχέσεις στην Ελλάδα». Ενημέρωση, Τ.225, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος.INE-ΓΣΕΕ, (2013). «Η Ελληνική Οικονομία και η Απασχόληση», Ετήσια Έκθεση.Καραμεσίνη Μ. (1999). «Άτυπη απασχόληση και ο ρόλος του κράτους στην ελληνική αγορά εργασίας», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 100, σελ.3-32.Καραμεσίνη, M. (1993). «Ευελιξία και διαρθρωτική αλλαγή», Θέσεις, Τ.45, Οκτώβριος – Δεκέμβριος.Καψάλης, Σ. (2015). «Η αδήλωτη εργασία στην Ελλάδα», Μελέτες-Τεκμηρίωση 43, Αθήνα: Ινστιτούτο Απασχόλησης ΓΣΕΕ.Κούγιας, Κ. (2016). Πολιτικές απασχόλησης σε κρίση: Μαθήματα από Γερμανία, Δανία , Ελλάδα. Τετράδια Κοινωνικής Πολιτικής, Αθήνα: GutenbergΚουζής, Ι. (2015). «Η εργασία στο απόσπασμα κατά την περίοδο της κρίσης και των μνημονίων», Κοινωνική Πολιτική, Τ.3, Ιανουάριος.Κουζής, Ι. (2011), «Το εργασιακό περιβάλλον μετά το Μνημόνιο», Μηνιαίο Περιοδικό ΙΝΕ-ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, τ. 81, σελ..6-11.Κουζής, Ι. (2008). «Ευελιξία και ασφάλεια: Μια κριτική προσέγγιση», Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη, (3)1, σελ. 67-77.Κουζής, Ι. (2001), «Εργασιακές σχέσεις και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση: Ευελιξία και απορρύθμιση ή αναβάθμιση της απασχόλησης;» Αθήνα: Ινστιτούτο Απασχόλησης ΓΣΕΕ.Κουκιάδης, Ι. (2006), «Το εργατικό δίκαιο της ευελιξίας: Η άλλη πλευρά των ελαστικών σχέσεων της εργασίας», Επιθεώρηση του Εργατικού Δικαίου, 65 (7) σελ.385-396.Κουκιάδης, Ι. (2011), Εργατικό Δίκαιο-Ατομικές εργασιακές σχέσεις και το δίκαιο της ευελιξίας, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα.Κυριακούλιας, Π. (2012). «Οι Εξελίξεις στις Εργασιακές Σχέσεις κατά το 2012», στο Εργασία και Απασχόληση στην Ελλάδα», Ετήσια Έκθεση 2012, Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού, σελ.99-118.Ματσαγγάνης, Μ., Λεβέντη, Χ., Καναβιτσά Ε., Φλεβοτόμου, Μ. (2016). «Μια Αποδοτικότερη Πολιτική για την Καταπολέμηση της Ακραίας Φτώχειας», διαΝΕΟσις, Οργανισμός Έρευνας και Ανάλυσηςhttp://www.dianeosis.org/wp-content/uploads/2016/06/ftwxeia_version_070616_3.pdfΝαυτεμπορική, (2016). 130.000 εργαζόμενοι αμείβονται με μικτό μηνιαίο μισθό έως 100 ευρώ, 22 Ιουλίου 2016, http://www.naftemporiki.gr/finance/story/1130682/130000-ergazomenoi-ameibontai-me-mikto-miniaio-mistho-eos-100-euroΠαπαδημητρίου Κ. (2007). Η προσωρινή απασχόληση, Αθήνα: ΣάκκουλαςΠαπαδημητρίου Κ. (2009). «Εργοδοτικές αποφάσεις εν όψει της οικονομικής κρίσεως», Δελτίον Εργατικής Νομοθεσίας, 65 (1549) σελ. 1377-1383Παυλόπουλος, Δ. (2015). «Η προσωρινή απασχόληση στην Ελλάδα και την ΕΕ: Μια προσέγγιση με τη χρήση διαχρονικών δεδομένων», Μελέτες 33, ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.Φραγκάκης Ν. (επιμ).,(1994). Εργαζόμενοι στην Ελλάδα και Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, Παπαζήσης, Αθήνα.