Neue Theorie über das System der neugriechischen Nominaldeklination : (Zweite Bearbeitung)
Part of : Πλάτων : περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων ; Vol.Κ, No.39-40, 1968, pages 275-288
Issue:
Pages:
275-288
Author:
Abstract:
Ή υπό τον τίτλον «Νέα θεωρία περί του συστήματος της κλίσεως των ονομάτων είς την νέαν έλληνικήν» δημοσιευομένη ενταύθα πραγματεία (ήτις απετέλεσε το άντικείμενον διαλέξεων του συγγραφέως εις τα πανεπιστήμια της Βόννης και του 'Αμβούργου εν Γερμανία) είναι, κατά βάσιν, αποτέλεσμα δευτέρας επεξεργασίας της παλαιότερον («Μορφολογικαί εξελίξεις της ελληνικής γλώσσης» εν ΕΕΦΣΠΑ 15, 1964—65, σ. 9—22) διατυπωθείσης υπό του συγγραφέως θεωρίας περί μετατοπίσεως της βάσεως κατατάξεως τών ονομάτων της νέας ελληνικής άπό της εννοίας του γ έ ν ο υ ς είς την εννοιαν τής π τ ώ σ ε ω ς . 'Αναγκαία συνέπεια τής προβαλλόμενης θεωρίας είναι ή διάφορος κατάταξις τών ονομάτων τής νέας ελληνικής είς την γραμματικήν τής συγχρόνου γλώσσης, τ.ε. όχι πλέον κατά γένη (αρσενικά, θηλυκά, ουδέτερα), άλλα κατά τον αριθμόν τών μορφολογικώς διακρινομένων πτώσεων ( δ ί π τ ω τ α - τ ρ ί π τ ω τ α ) . Είδικώτερον αποδεικνύεται δτι ή κυριαρχήσασα μετά την κατάρρευσιν του παλαιού κλιτικού συστήματος διάκρισις τών ονομάτων κατά γένη κατέστη εις την σύγχρονον έλληνικήν υποσύστημα προ τής όσημέραι επιδόσεως του τριπτώ- του συστήματος (λόγ-ος j εϊσοδ-ος, -ον, -ον), είς το όποιον δεν επιδιώκεται ουδέ δηλοΰται μορφολογικώς ή διάκρισις τοϋ γένους. Συνεπεία τής κρατούσης σήμερον εν τη γλώσση καταστάσεως ταύτης ή συστηματική συγχρονική θεώρησις τής λειτουργίας του κλιτικού συστήματος δεν επιτρέπει πλέον διάκρισιν τών ονομάτων βασιζομένην επί του γένους ή τών καταλήξεων. Η διαφοροποίησις τών ονομάτων τής συγχρόνου ελληνικής επιτυγχάνεται τη επιταγή τής εννοίας τής πτώσεως, καθ' ην αντιτίθενται τα κινούμενα κατά το δίπτωτον σύστημα ονόματα (υποσύστημα : α) άρσεν. ο πατέρας, τον / τον πατέρα, β) θηλ. ή Ι τήν μητέρα, τής μητέρας, γ) πάντα τα ουδέτερα) προς τα κινούμενα κατά το τρίπτωτον (κύριον σύστημα : άρσεν. ό δρόμος, τον δρόμου, τον δρόμο(ν), θηλ. ή οδός, τής όδον, την όδο(ν) και ό αΙών (αιώνας), τον αιώνος, τον αΙώνα—ή κίνησις, τής κινήσεως, την κίνησι(ν) κλπ.) δημιουργούμενων οδτω δύο σαφώς διαστελλομένων κλίσεων. Πολλά εκ τών παλαιών θηλυκών τριτοκλίτων ονομάτων, άτινα κατά την θεωρίαν κατατάσσονται είς το τρίπτωτον σύστημα, εμφανίζουν ρευστότητα όσον άφορα είς τήν παρουσίαν ή άπουσίαν -ς είς τήν ένικήν ονομαστικήν. Άλλα και απουσιάζοντος του -ς διαφέρουν των θηλυκών δίπτωτων (μητέρα, -ας), διότι δεν χαρακτηρίζονται ως εκείνα υπό της ίσοσυλλαβίας και τής ακινησίας του τόνου (τιμή, τιμής άλλα κυβέρνησις, κυβερνήσεως).
Subject:
Subject (LC):
