Religion et métaphysique chez Platon : A propos de l'Apollon du Cratyle (405a-e)
Part of : Πλάτων : περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων ; Vol.ΚΓ, No.45-46, 1971, pages 278-295
Issue:
Pages:
278-295
Author:
Abstract:
Εις τον «Κρατύλον» ό Πλάτων προτείνει δια τήν λέξιν 'Απόλλων τεσσάρας ετυμολογίας, των οποίων το γλωσσολογικόν ενδιαφέρον έκφεύγει των ορίων του παρόντος άρθρου. Σημασία αποδίδεται είς τήν διερεύνησιν των θεωρητικών προεκτάσεων, τάς όποιας έχουν είς το έργον του φιλοσόφου αί προτεινόμεναι έτυμολογίαι. Συγκεκριμένως καταβάλλεται προσπάθεια νά δειχθή οτι δι' αυτών ύποδηλουνται ώρισμένα καίρια σημεία της πλατωνικής φιλοσοφίας (ή σωματική και ψυχική κάθαρσις, ή σχέσις μεταξύ ένότητος και αληθείας, ή έννοια του καιρού υπό τήν άρχαίαν έλληνικήν σημασίαν του ορου, ή αρμονία από ηθικής καί, γενικώτερον, κοσμολογικής απόψεως), εκαστον τών οποίων αναπτύσσεται δι' ολίγον. Έκ τής έρεύνης προκύπτει οτι ό 'Απόλλων του «Κρατύλου» αποτελεί ένσάρκωσιν ώρισμένων έκ τών θεμελιωδών ιδιοτήτων τής ιδέας του Άγαθου. Τοιουτοτρόπως θίγεται το θέμα τής σχέσεως, κατά Πλάτωνα, μεταξύ της μεταφυσικής καί τής θρησκείας. Ή περίπτωσις του 'Απόλλωνος, ως άλλαχου εκείνη τής Εστίας, διδάσκει οτι ό Πλάτων, αρέσκεται εις τήν προβολήν βασικών ιδιοτήτων ώρισμένων θεών, αι όποιαι, δι' οσων ύποδηλουν, φωτίζουν κεντρικά σημεία τής θεωρίας τών ιδεών. Τάς εν λόγω ιδιότητας προβάλλει είς τρόπον ώστε ή μεταφυσική να καταστή περισσότερον προσιτή είς το εύρύτερον κοινόν, ή δε θρησκεία νά θεμελιωθή επί θεωρητικών βάσεων, καθαιρομένη από ώρισμένας απαραδέκτους αφηγήσεις, αι όποιαι προδίδουν άσέβειαν έναντι του θείου Έκ τής ολης εξετάσεως συνάγεται οτι κατά τήν έπιχειρουμένην προσέγγισιν ό Πλάτων εκκινεί καί εμπνέεται ουχί έκ τής θρησκείας, άλλ’ έκ τής θεωρίας των ιδεών καί δή έκ τής ιδέας του άγαθου, ακρογωνιαίου λίθου τής ολης μεταφυσικής του.
Subject:
Subject (LC):
