Η χρήση της έρευνας δράσης στην περιβαλλοντική εκπαίδευση : δημιουργώντας τις συνθήκες για τη διαμόρφωση μιας κουλτούρας συμμετοχής και δράσης

Part of : για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ; No.60, 2018

Issue:
Pages:
Section Title:
Άρθρα με κρίση
Author:
Abstract:
Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να αναδείξει τις δυνατότητες που παρουσιάζει η αξιοποίηση της έρευνας δράσης στο πλαίσιο μιας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης εστιασμένης στη συμμετοχή και τη χειραφέτηση και βασισμένης στον τόπο, που ενθαρρύνει τα παιδιά να διερευνήσουν και να συμμετέχουν στη βελτίωση ζητημάτων του άμεσου περιβάλλοντός τους. Πάνω σε αυτή τη βάση υλοποιήθηκε πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με τη χρήση της έρευνας δράσης σε παιδικό σταθμό του Βόλου, με τη συμμετοχή των μικρών παιδιών και των εκπαιδευτικών του σχολείου, με επίκεντρο τη βελτίωση της σχολικής αυλής. Στο άρθρο αυτό διερευνώνται οι εμπειρίες των εκπαιδευτικών του σχολείου, οι οποίες πρώτη φορά προσεγγίζουν τη μαθησιακή διαδικασία μέσα από τις αρχές της έρευνας δράσης. Οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν αρχικά με άγχος και αμηχανία το καινούργιο πλαίσιο έρευνας και δράσης στο σχολείο, αλλά γρήγορα ενεργοποιούνται και συνεργάζονται με τα παιδιά με σκοπό την αλλαγή του σχολικού χώρου αλλά και της μαθησιακής διαδικασίας.
Subject:
Subject (LC):
Keywords:
περιβαλλοντική εκπαίδευση, έρευνα δράσης, εκπαίδευση βασισμένη στον τόπο, συμμετοχή, δράση
Notes:
http://www.peekpemagazine.gr/issue/644
References (1):
  1. Alderson, P. (2005). Children’s rights: A new approach to studying children. In H. Penn (ed.), Understanding early childhood: Issues and controversies, 127–41. Maidenhead: Open University Press.Cele, S. (2006). Communicating place: methods for understanding children’s experience of place. Stockholm: Stockholm Studies in Human Geography Stockholm Universitet.Davis, J. (2009). Revealing the research ‘hole’ of early childhood education for sustainability: a preliminary survey of the literature. Environmental Education Research, 15(2), 227-241.Finger, M. (1994). From knowledge to action? Relationships between environmental experiences, learning and behavior. Journal of Social Issues, 50(3), 141-160.Glazer, B. G. & Strauss A. L. (1967). The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research. New York: Aldine de GruyterGrunewald, D. A. (2004). A Foucauldian analysis of environmental education: toward the socio-ecological challenge of the Earth Charter. Curriculum Inquiry, 34(1), 71-107.Hart, R. A. (1993). Action Research. The critical role of children’s environmental education in community-based sustainable development. Education for Development Bulletin, 3-5.Hart, R. (1997). Children’s Participation: the Theory and Practice of Involving Young Citizens in Community Development and Environmental Care. London: Unicef.Hart, R. (2014). Children, self-governance and citizenship. In: Burke, C., Jones, K. (Eds), Education, Childhood and Anarchism: Talking Colin Ward. London: Routledge.Heaton, J. (2004). Reworking Qualitative Data. London: Sage.Huckle, J. (1991). Education for sustainability: Assessing Pathways to the Future. Australian Journal of Environmental Education, 7, 43-62.Jensen, B.B., & Schnack, K. (2006). The action competence approach in environmental education. Environmental Education Research,12(3/4), 471–86.Kemmis, S. 2006. Participatory action research and the public sphere. EducationalAction Research, 14(4), 459–76.Kemmis, S., McTaggart, R., Nixon, R. (eds.). (2010). The Action Research Planner. Springer.Kemmis, S., & McTaggart, R. (1988). The Action Research Planner. Deakin: Deakin University.Lewin, K. (1946). Action Research and Minority Problems. Journal of Social Issue, 2(4): 34–46.McNiff, J. (2013). Action research: Principles and practice. 3rd edition. London/New York: Routledge.McNiff, J. & Whitehead, J. (2006). All you need to know about action research. London: Sage.Saylan, C., & Blumstein, D. T. (2011). The Failure of Environmental Education. And how we can fix it. California: California University Press.Shor, I. (1980). Critical Thinking and Everyday Life. Boston: South End Press.Smith, D., & Sobel, D. (2010). Place-based and Community-based Education in Schools. London/New York: Routledge.Sobel, D. (2013). Place-based Education. Connecting Classrooms and Communities. Massachussets: The Orion Society.Tsevreni, I. (2011). Towards an environmental education without scientific knowledge: an attempt to create an action model based on children’s experiences, emotions and perceptions about their environment. Environmental Education Research, 17(1), 53–67.Ward, C., Fyson, A. (1973). Streetwork: The Exploding School. London: Routledge.Whitehead, J. & McNiff, J. (2006). Action Research. Living Theory. London: Sage.Carr, W., & Kemmis, S. (1997). Για μια κριτική εκπαιδευτική θεωρία. Εκπαίδευση, γνώση και έρευνα δράσης. Αθήνα: ΚώδικαςΚατσαρού, Ε. & Τσάφος, Β. (2003). Από την έρευνα στη διδασκαλία. Η εκπαιδευτική έρευνα δράσης. Αθήνα: Σαββάλας.Κάτσενου, Χ. (2012). Η έννοια της συμμετοχής στο πλαίσιο του αειφόρου σχολείου: μια έρευνα δράσης σε δημοτικό σχολείο. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.Ναούμ, Έ. (2014). Συνεργασία σχολείου - οικογένειας στο πλαίσιο του αειφόρου σχολείου: μια έρευνα δράσης σε νηπιαγωγείο. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.Νομικού, Χ. (2017). Τα κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης ως οργανισμοί μάθησης: μια έρευνα δράσης. Διδακτορική Διατριβή. Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.Τίγκα, Α. (2017). Διερευνώντας το πλαίσιο συμμετοχής των παιδιών προσχολικής ηλικίας στον σχεδιασμό της αυλής του σχολείου τους. Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.Τσεβρένη, Ι. (2008). Η πόλη μέσα από τα μάτια των παιδιών. Προσεγγίζοντας το συμμετοχικό σχεδιασμό του χώρου μέσα από μία εναλλακτική θεώρηση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Διδακτορική Διατριβή. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.Τσεβρένη, Ι. (2009). Η ανάγκη για μία περιβαλλοντική εκπαίδευση προσανατολισμένη στη δράση. Για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Περιοδικό της ΠΕΕΚΠΕ, τεύχος 43, 10-13.Τσεβρένη, Ι., (2016). Η συμβολή του έργου του Colin Ward στη διαμόρφωση μίας ριζοσπαστικής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης της πόλης. Στο Ε. Μανωλάς και Γ. Τσαντόπουλος (επιμ.), Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Επικοινωνία. Θέματα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, 8oς τόμος, Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων, Δ.Π.Θ.