Κινηματογραφικές καταγραφές στο πλαίσιο των λαογραφικών αποστολών του Κέντρου Λαογραφίας : Συμβολή στην μελέτη της ιστορίας του Λαογραφικού Αρχείου / Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών
Part of : Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας ; Vol.33-34, 2009, pages 523-550
Issue:
Pages:
523-550
Parallel Title:
Video recordings during ethnographie fieldwork of the Hellenic Folklore Research Centre : (Contribution to the study of the history of the Folklore Archive /Hellenic Folklore Research Centre, Academy of Athens).
Author:
Abstract:
Συμπληρώνεται σε λίγα χρόνια ένας αιώνας από την πρώτη λαογραφική αποστολή του Στίλπωνος Κυριακίδου στη Θράκη το 1920 και κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε έως τις μέρες μας πραγματοποιήθηκαν εκατοντάδες λαογραφικές αποστολές για επιτόπια έρευνα από τους συντάκτες/ερευνητές και τους αποσπασμένους συνεργάτες του Λαογραφικού Αρχείου/Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας. Ειδικότερα, οι συστηματικές κινηματογραφικές καταγραφές από το Κέντρο Λαογραφίας ξεκινούν το 1962, όταν ο τότε διευθυντής Γ. Κ. Σπυριδάκης εξασφάλισε την προμήθεια κινηματογραφικών μηχανημάτων λήψεως και προβολής των 16 χιλ., τα οποία αξιοποίησε από το επόμενο έτος ο Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης στο πλαίσιο επιτόπιων ερευνών για την συλλογή πρωτογενούς λαογραφικού υλικού. Οι καταγραφές κινούμενης εικόνας συνεχίζονται έκτοτε, με διαφορετικά βεβαίως τεχνικά μέσα, με στόχο την εθνογραφική καταγραφή των φαινομένων του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού.
Subject:
Subject (LC):
Keywords:
Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, Κινηματογραφικό Αρχείο, λαογραφικές αποστολές, επιτόπιες έρευνες, εθνογραφικός κινηματογράφος
References (1):
- Αικατερινίδης Γ. Ν., «Το Κινηματογραφικό Τμήμα του Κέντρου Λαογραφίας», Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, (Πρακτικά Ημερίδας με θέμα «Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας και η επιτόπια έρευνα», 3 Ιουνίου 2006), τόμ. 31-32 (2004-2008), σ. 401-416.Αλεξάκης Ελευθέριος, Ήπειρος. Εθνογραφικό ημερολόγιο (1981-1983), Δωδώνη, Αθήνα 2007, σ. 272.—, Ορεινή Στερεά Ελλάδα. Εθνογραφικό ημερολόγιο (1984-1991), Δωδώνη, Αθήνα 2010, σ. 566.Ανδρουλάκη Μαρία, «ΤοΚέντροΛαογραφίαςκαιη Εθνική Μουσική Συλλογή. Παλαιοί και σύγχρονοι προσανατολισμοί της μουσικής έρευνας» στο Ο Νικόλαος Γ. Πολίτης και το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας. Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, σ. 105-129.Dictionnaire de l'ethnologie et de l'Anthropologie, (sous la dir., Pierre Bonté, Michel Izard), PUF 2000 (1η έκδ. 1991): Marie-Elisabeth Handman, «Grèce. L'anthropologie grecque», σ. 794-795.Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου / Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, τόμοι 1 έως 30 (1939 έως 2003) σε έντυπη και ψηφιακή μορφή (PDF) στην ιστοσελίδα και το ψηφιακό αποθετήριο του Κέντρου Λαογραφίας. Τόμοι 31-32 (2004-2008) (Πρακτικά ημερίδας «Το Κέντρο Λαογραφίας και η επιτόπια έρευνα», 14 Οκτωβρίου 2010) και 33 (2009-2010) [προδημοσίευση σε ψηφιακή μορφή http://www.kentrolaografias.gr]. Στα «Πεπραγμένα» κάθε έτους περιλαμβάνεται περιγραφή των αποστολών των συντακτών/ ερευνητών για επιτόπια λαογραφική έρευνα. Ειδικότερα στους τόμους 9-10 (1955-1957) έως 23 (1973-1974) περιλαμβάνονται Εκθέσεις λαογραφικών αποστολών, δηλ. σύντομες και περιεκτικές αναφορές των συντακτών περί την ετήσια λαογραφική επιτόπια έρευνα τους.Ήμελλος Στέφανος Δ., «Ο Άτλας της Ελληνικής Λαογραφίας και οι χειμερινές περιοδικές πυρές στον βορειοελλαδικό χώρο», Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας ΚΕ' (1977-1980), σ. 3-12. [και Ήμελλος Στ. Δ., Λαογραφικά. Ποικίλα, τόμος Γ', Αθήνα 1994, σ. 7-19].Ήμελλος Στέφανος Δ. - Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικατερίνη, Παραδοσιακός υλικός βίος του ελληνικού λαού (Ερωτηματολόγιο), Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, αρ. 17, Αθήνα 1983, σ. η'+ 423. [http://www.kentrolaografias.gr].Fischer Μ., «Ο κινηματογράφος ως εθνογραφία και ως πολιτισμική κριτική» στο Γκέφου-Μαδιανού Δ., Ανθρωπολογική θεωρία και εθνογραφία. Σύγχρονες τάσεις, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2008 (1η έκδοση 1998), σ. 109-152.Καραμανές Ευάγγελος, «Διαχείριση ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος και δημιουργία λαογραφικών ψηφιακών εφαρμογών: όροι διατήρησης και της μεταβίβασης της λαογραφικής κληρονομιάς στην εποχή του διαδικτύου», στο Λαογραφία, τόμ. MB' (42) (2010-2012), Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου «1909-2009, 100 Χρόνια ελλ.ηνικής Λαογραφίας», Πανεπιστήμιο Αθηνών, 11-13 Μαρτίου 2009, Ελληνική Λαογραφική Εταιρεία Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2013, σ. 407-422.Καραμανές Ευάγγελος, «Τρεις εντεταλμένες λαογραφικές αποστολές στη Διευρυμένη Κοινότητα Ασπροποτάμου του νομού Τρικάλων (2003-2005): η παραγωγή του γραπτού και οπτικοακουστικού υλικού», Πρακτικά ημερίδας «Το Κέντρο Λαογραφίας και η επιτόπια έρευνα », 14 Οκτωβρίου 2010, Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, τόμ. 31-32 (2004-2008) [προδημοσίευση σε ψηφιακή μορφή http://www.kentrolaografias.gr].Κερκινός Δ., «Εθνογραφικός κινηματογράφος: από την παρατήρηση στη συμμετοχή», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 122 Α (2007), σ. 23-52.Κυριακίδης Στίλπων Π., «Εγκύκλιος προς τους λειτουργούς της μέσης και δημοτικής εκπαιδεύσεως διά την συλλογήν λαογραφικής ύλης», Λαογραφία, Η' (1921), σ. 236-239.—, Οδηγίαι διά την συλλογήν του δημώδους λαογραφικού και γλωσσικού υλικού, Σύλλογος Μακεδόνικων και Θρακικών Μελετών, Θεσσαλονίκη 1927.Μέγας Γεώργιος Α., Ζητήματα Ελληνικής Λαογραφίας. Ανατύπωσις, Αθήναι 1975, [δημοσιεύτηκε αρχικά σε τρία τεύχη στην Επετηρίδα του Λαογραφικού Αρχείου (αντίστοιχα το 1939-1940, 1941-1942 και 1942-1943-1945-1949)]. [http://www.kentrolaografias.gr].Νικολακάκης Γ. (επιμ.), Εθνογραφικός κινηματογράφος και ντοκιμαντέρ. Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις, εκδ. Αιγόκερως, Αθήνα 1998.Σπυριδάκης Γεώργιος Κ., «Οδηγίαι προς συλλογήν λαογραφικής ύλης», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου, 13-14 (1960-1961), σ. 73-148 [κυκλοφορήθηκε και σε πολυάριθμα ανάτυπα] [http://www.kentrolaografias.gr].Πεγκλίδου Αθ., «Το σχόλιο στο ανθρωπολογικό φιλμ», στο Χρ. Χατζητάκη-Καψωμένου (επιμ.), Ελλ.ηνικός παραδοσιακός πολιτισμός. Λαογραφία και Ιστορία. Συνέδριο στη μνήμη της Άλκης Κυριακίδου-Νέστορος, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2001, σ. 362-366.Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικατερίνη, «Ο Δημ. Σ. Λουκάτος ως συντάκτης του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Χρονικό», στο Ο Δημήτριος Λουκάτος και η Ελληνική Λαογραφία: Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 23 Απριλίου 2004 [υπεύθυνη έκδοσης Αικ. Πολυμέρου-Καμηλάκη, επιμέλειαέκδοσης Παρ. Ποτηρόπουλος, επιμέλεια κειμένων Παν. Καμηλάκης, Παρ. Ποτηρόπουλος], Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, αρ. 27, Αθήνα 2008, σ. 246.Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικ. (επιστημ. υπεύθυνη), Καραμανές Ευάγγ. (επιμ.), Άτλας της Ελληνικής Λαογραφίας, Ψηφιακή εφαρμογή (DVD), που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Ανάπτυξη Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης του Λαϊκού Πολιτισμού» του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας"», Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα 2008.Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικ. (επιστημ. υπεύθυνη), Καραμανές Ευάγγ. (επιμ. εφαρμογής), Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα για λαογραφική έρευνα, Ψηφιακή εφαρμογή (DVD), που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του υποέργου «Ανάπτυξη εκπαιδευτικής εφαρμογής πολυμέσων λαϊκού πολιτισμού» του έργου «Ανάπτυξη Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης του Λαϊκού Πολιτισμού » του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας», Αθήνα 2008.Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικ., «Ανάπτυξη Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης του Λαϊκού Πολιτισμού στο πλαίσιο του Ε.Π. Κοινωνία της Πληροφορίας», Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα 2008 [http://www.kentrolaografias.gr].Polymerou-Kamilaki Aik., «Archive Digitization at the Hellenic Folklore Research Centre of the Academy of Athens» στο Metaxia Tsipopoulou (ed.) Digital Heritage in the New knowledge Environment: Shared spaces & open paths to cultural content. Proceedings of the International Conference held in Athens 31.10.08 - 02.11.08, Hellenic Ministry of Culture, Directorate of the National Archive of Monuments, σ. 25-28.Πολυμέρου-Καμηλάκη Αικ., «Στοιχεία για τις καταγραφές δημοτικών τραγουδιών από τον Κωνσταντίνο Ψάχο στο Αρχείο του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας», στο Κωνσταντίνος Ψάχος: ο μουσικός, ο λόγιος. Πρακτικά Ημερίδας, Ακαδημία Αθηνών, 30 Νοεμβρίου 2007, υπεύθ. έκδ. Αικατ. Πολυμέρου-Καμηλάκη, επιμ. Ευάγγ. Καραμανές, Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας αρ. 29, Αθήνα 2013, σ. 11-27.Πετρόπουλος Δημήτριος, Οδηγίες για τη συλλογή λαογραφικού υλικού, Θεσσαλονίκη 1963.
