Bemerkungen zum vers B 1, 3, der über alle wohnstädte den wissenden Mann hinträgt, von Parmenides
Part of : Πλάτων : περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων ; Vol.50, No.1, 1998, pages 112-126
Issue:
Pages:
112-126
Author:
Abstract:
Ως γνωστόν, όλοι σχεδόν οι ερευνητές του Παρµενίδη θεωρούν την µετοχή «ειδότα» ως επιθετική και ερµηνεύουν το στίχο «η κατά πάντ' άστη φέρει ειδότα φώτα» ως έξης: «η όποια (οδός) φέρει σε όλα τα µέρη, ήτοι σε όλες τις εκφάνσεις και τα επίπεδα της πραγµατικότητας, τον ειδήµονα άνθρωπο, εκείνον δηλαδή ο όποιος γνωρίζει τα πράµατα, τον γνώστη, τον µυηµένο, άνθρωπο.Έχοντας επιφυλάξεις για την ορθότητα της ερµηνείας αυτής προτείνοµε την έξης ερµηνεία: «ξ οποία (οδός) φέρει, οδηγεί, περιάγει τον άνθρωπο σε όλα τα µέρη, σε όλες τις εκφάνσεις κ
αι τα επίπεδα της πραγµατικότητας, για να γνωρίσει την αλήθεια».Η ερµηνεία αυτή στηρίζεται, κατά τη γνώµη µας, τόσο στη συντακτική µορφή του πρώτου αποσπάσµατος, του προοιµίου, γενικά και του τρίτου στίχου ειδικότερα, όσον και στο λογική ακολουθία του εννοιολογικού περιεχοµένου όλων των αποσπασµάτων του Παρµενίδη. Σχετικά µε την συντακτική µορφή του στίχου θεωρούµε ότι η µετοχή «ειδότα» δεν είναι επιθετική αλλά τελική. Και αυτό γιατί, όπως είναι γνωστό, η τελική µετοχή ακολουθεί έπειτα από ρήµατα κινήσεως σηµαντικά ή ρήµατα σκόπιµης ενέργ
ειας και δηλώνει το σκοπό της κινήσεως ή της ενέργειας. Το ρήµα δε «φέρω» του τρίτου στίχου, καθώς και όλα τα ρήµατα του προοιµίου, στο όποιο ανήκει ο στίχος, είναι ρήµατα κινήσεως σηµαντικά ή ρήµατα σκόπιµης ενέργειας. Συνεπώς η µετοχή «ειδότα/ πρέπει να ερµηνεύεται «για να γνωρίση ». Σχετικά δε µέ τη λογική ακολουθία του «σκέπτεσθαι» του Παρµενίδη, πιστεύοµε ότι θα είχαµε ωρισµένες λογικές αντιθέσεις αν η µετοχή «ειδότα» σηµαίνη εκείνον ο όποιος γνωρίζει, αν σηµαίνη τον ειδήµονα, τον γνώστη της αλήθειας. Θα ήσαν, για παράδειγµα, λογικώς αντ
φατικά η θεά, απευθυνόµενη σε έναν «ο όποιος γνωρίζει καλά», νά λέγη: «Πρέπει συ νά πληροφορηθής τά πάντα και γιά τήν άτρεµη καρδιά της αλήθειας και για τις δόξες των ανθρώπων», «θα µάθεις για τη φύση και για όλα τα σήµατα που υπάρχουν στον αιθέρα, για τη φύση της σελήνης και του περιέχοντος ουρανού», και να υποδεικνύη σε αυτόν τους δρόµους της έρευνας και ότι πρέπει να «χρησιµοποιή τον νου για να θεωρή τα απόντα ως παρόντα».Την ερµηνεία αυτή της µετοχής «ειδότα» στηρίζουν επίσης, κατά τη γνώµη µας, η ερωτηµατοθεσία και οι θέσεις όλων σχεδόν τω
ν αρχαίων φιλοσόφων, καθώς και η µαρτυρία του Σέξτου του Εµπειρίκου. Σύµφωνα µε την µαρτυρία αυτή ο Παρµενίδης µε την «πολύφηµον όδόν τοΰ δαίµονος» υποδηλώνει «τό πορεύεσθαι τήν κατά τον φιλόσοφον λόγον θεωρίαν, ως λόγος προποµπού δαίµονος τρόπον επί την απάντων οδηγεί γνώσιν», η δε «πολύποινος δίκη» υποδηλώνει την «ασφαλείς έχουσαν τας των πραγµάτων καταλήψεις» διάνοια.Συµπερασµατικά, ο στίχος «η κατά πάντ' άστη φέρει ειδότα φώτα» του Παρµενίδη δεν υποδηλώνει µια πορεία «ειδήµονος» ανθρώπου, άλλα µιά πορεία του «αγνοούντος» και «απορού
ντος» ή έστω «δοξάζοντος» ανθρώπου προς την αλήθεια. Υποδηλώνει ο στίχος την αναγκαία και ενδεδειγµένη πορεία του αυτοβεβαιωµένου, ελεύθερου και υπεύθυνου πλέον ανθρώπου προς την αλήθεια µε βάση τις δικές του πνευµατικές δυνάµεις, το νου, το λόγο, τη διάνοια, υποδηλώνει την οδό της «διηζήσεως», της έρευνας, της ζήτησης προς κτήση της αλήθειας και όχι την εξ αποκαλύψεως γνώση της αλήθειας.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει σημειώσεις
