Ο Άγιος Νικόλαος στο νησί, στη Ζάκυνθο : Μια άγνωστη παλαιοχριστιανική βασιλική
Part of : Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας ; Vol.32, 1989, pages 267-276
Issue:
Pages:
267-276
Parallel Title:
St. Nicholas on the island, on Zakynthos : An Unknown Early Christian basilica
Section Title:
Articles
Abstract:
The church of St. Nicholas stands on a small, rocky,uninhabited island at the northeast end of the island ofZakynthos. During the last period of its existence, fromthe 15th century to 1843, the monument was used as thechurch of a monastery. The surrounding area of thismonastery is now in ruins.Two phases can be distinguished in the construction ofthe monument. Unworked stones and a few bricks wereused for the bema vault, the arcades, and part of thesouth wall; and unworked stones, broken tiles andbricks were employed in second use for the masonrybetween the arcades and the other walls of the monument.The earlier church was a three-aisled rectangular basilica (11.70x9.30 m.) without a narthex. The aisles wereseparated by piers, from which the arcades were sprung.Since the walls are only 60 cm. thick, we may tentativelyconclude that the church of St. Nicholas was a timberroofed basilica. The monument has a number of features of the Early Christian period: a) the synthronon inκονίαμα, σε σχέση με το κονίαμα των τοίχων της πρώτης περιόδου, έχει λιγότερο ασβέστη και μεγαλύτερακαι περισσότερα βότσαλα.Ο ναός πρέπει να ήταν κι αυτός ξυλόστεγος, αν λάβουμε υπόψη μας την επτανησιακή ναοδομία στα χρόνια της ενετοκρατίας.Η βασιλική του Αγίου Νικολάου είναι, μέχρι στιγμής,ο αρχαιότερος χριστιανικός ναός της Ζακύνθου, τουοποίου τα ερείπια διατηρήθηκαν έως τις ημέρες μας.Εντάσσεται στην όψιμη παλαιοχριστιανική αρχιτεκτονική των Ιονίων Νήσων, η οποία ως ένα σημείοακολουθεί την παράδοση της προηγούμενης περιόδουακμής (5ος-6ος αι.). Ο ναός δεν διαθέτει την επιμέλειακατασκευής και τον πλούσιο διάκοσμο των βασιλικώντων προηγούμενων αιώνων, αποτελεί επαρχιακό δείγμα χρόνων που συνήθως χαρακτηρίζονται ως «σκοτεινοί». Η παρουσία του όμως είναι σημαντική, γιατίπλουτίζει τα ελάχιστα αρχαιολογικά δεδομένα που ωςσήμερα διαθέτουμε για τη Ζάκυνθο αλλά και για τηνυπόλοιπη ελληνική ύπαιθρο γενικότερα κατά τους χρόνους αυτούς.the apse (the synthronon is of composite type accordingto A. Orlandos); b) the step of the semi-circular apse;c) the use of unworked stones and a few bricks for themasonry; and d) the absence of any kind of ceramicornament. The almost unformed cornice of the apse isreminiscent of Early Christian churches.A monastery was built on the ruins of this monumentduring the Venetian occupation of Zakynthos. Itschurch was part of the central aisle of the basilica. Theisland enjoyed a period of peace after the second half ofthe 6th century. In view of this, and of the morphological features of the monument, the basilica of St. Nicholas may be dated to the end of the 7th or the beginningof the 8th centuries. Two basilicas on the island of Paxoi, which date from this same period, have close morphological similarities with the monument under discussion.It might be suggested, therefore, that the basilica of St.Nicholas is the only remaining Early Christian churchon the island of Zakynthos.
Subject:
Subject (LC):
