The Ethical Theory of Democritus : On duty
Part of : Πλάτων : περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων ; Vol.ΚΣΤ, No.51-52, 1974, pages 113-122
Issue:
Pages:
113-122
Parallel Title:
Ή περί καθηκόντων θεωρία του Δημοκρίτου
Author:
Abstract:
Εις την ίστορίαν της ηθικής έχει. γίνει δεκτον ότι την εννοιαν του καθήκοντος είσήγαγον πρώτοι οι Στωικοί. Εις το κεφάλαιον τουτο ανιχνεύεται ή πρώτη έμφάνισις της εννοίας ταύτης ενα αιώνα ένωρίτερον, εις τα αποσπάσματα του Δημοκρίτου (e. 460-370 π. Χ . ) . Είδικώτερον : α'. Μερικά αποσπάσματα προσγράφουν καθήκοντα καί ενθυμίζουν κατηγορικήν προσταγήν. β'. Οι ρημ. τύποι χρή, δει (χρεών, δέον), οι όποιοι έξέφραζον λογικο-φυσικήν ανάγκην (εις τους προσωκρατικούς), απαντώνται με περιεχόμενον ηθικής επιταγής (εις άποσπ. του Δ.). γ ' . "Εννοιαι στενώς συνδεόμεναι προς τήν του καθήκοντος (συνείδησις, μεταμέλεια, νόμος ψυχής) εμφανίζονται δια πρώτην φοράν. δ'. Τα μνημονευόμενα καθήκοντα ταξινομούνται ως εξής : 1) προς το εγώ, 2) προς τους άλλους, 3) προς τήν πολιτείαν (υπό την προϋπόθεσιν ότι ό πολίτης μετέχει συνειδητώς και ενεργώς εις τήν δομήν και λειτουργίαν της). ε'. Ελευθερία τής βουλήσεως είναι προϋπόθεσις δια τήν θεμελίωσιν του καθήκοντος βεβαίως το πρόβλημα τούτο (έλευθ. βουλήσεως έναντι φυσικής αίτιότητος ή θείου προκαθορισμού) είναι πολύ μεταγενέστερον άλλα τουτο δεν μας εμποδίζει ν' άναγνωρίσωμεν ότι αυτόνομος ηθική προσωπικότης αναδύεται εκ τών ύπο μελέτην αποσπασμάτων.
Subject:
Subject (LC):
