111-127

Μαθηματικά, Διαλεκτική και το Αγαθόν εις τήν Πολιτείαν VI—VII

• Bedu-Addo, J., T.

Ή μεθοδολογία της σειράς, (εικασία, πίστις, διάνοια, νόησις), προϋποθέτει τήν αρχήν της 'άναμνήσεως'. Περιγράφων ό Πλάτων τάς μεθόδους αιτινες χρησιμοποιούνται υπό του πνεύματος εις τήν «διάνοιαν» καί τήν «νόησιν» δεν επιχειρεί να υπογράμμιση μίαν άγεφύρωτον διάκρισιν μεταξύ τών διαδικασιών του μαθηματικού καί εκείνων του διαλεκτικού φιλοσόφου. Ούτος έχει μάλλον είς τον νουν μίαν συνεχή διαδικασίαν επιτεύξεως γνώσεως τών μορφών άρχομένην με έμπειρικήν αίσθησιν κατά τήν νοητικήν φάσιν της «διανοίας», καί άποκορυφουμένην, πολύ βραδύτερον έν τη ζωη είς τήν γνώοιν τών μορφών, είς τήν πνευματικήν φάσιν της «νοήσεως». Ή «διάνοια» δεν περιορίζεται είς τήν «μαθηματικήν σκέψιν». Διασαφηνίζων τούτο μέ τα μαθηματικά ό Πλάτων προκαταλαμβάνει το ίδικόν του πρόγραμμα της εκπαιδεύσεως είς τήν ίδανικήν πολιτείαν του. Αι υποθέσεις, αμφοτέρων, και της «διανοίας», καί της «νοήσεως» είναι πράγματι «δόξαι» προερχόμεναι αρχικώς άπό τήν έμπειρικήν αίσθησιν. Είς τήν φάσιν της «διανοίας» το πνεύμα δεν δύναται να προχώρηση πέραν άπό τάς υποθέσεις αύτάς, άλλα χρησιμοποιεί ταύτας ως τμήματα γνώσεως, εφ' ών τουτο βασίζει όλας του τάς εκδηλώσεις. Είς τήν φάσιν της «νοήσεως» το πνεύμα δύναται να όδευση πέραν άπό αύτας τάς υποθέσεις, δια να συλλαβή τάς μορφάς, αίτινες εμπεριέχονται είς μίαν ίδιαιτέραν διαλεκτικήν ζήτησιν, Ουτω ή μέθοδος της «νοήσεως» ήτις είναι ταυτόσημος με τήν «άνάβασιν» της υποθετικής μεθόδου, ως περιγράφεται είς τον Φ α ί δ ω ν α , είναι πράγματι προωρισμένη νά μετατρέπη τάς «δόξας» ή τάς υποθέσεις της «διανοίας» είς γνώσιν. Ή «άνυπόθετος αρχή» δεν είναι άναγκαίως το αγαθόν ούτε μία πρότασις περί άγαθου είς δλας τάς διαλεκτικάς ζητήσεις" εϊναι μάλλον μία πρότασις ως ή : «τί ί κ α ν ό ν » του Φ α ί δ ω ν ο ς — μία πρότασις ήτις είναι επαρκής έν τη έννοια ότι δεν δύναται καθ' έαυτήν νά έδραιωθή υπό μιας "ύψηλοτέρας' προτάσεως εντός τών ορίων της ιδιαιτέρας διαλεκτικής ζητήσεως. 'Ενώ ή μελέτη τών διανοητικών μαθηματικών αρχίζει δια τους φύλακας είς τήν ήλικίαν τών εικοσι, καί ή διαλεκτική αρχίζει είς τήν ήλικίαν τών τριάκοντα, ή σπουδή του άγαθου καθ' έαυτήν αρχίζει είς τήν ήλικίαν τών πεντήκοντα. "Αποτελεί το έσχατον (ουχί το πρώτον) καί δυσκολώτατον πράγμα, όπερ πρέπει νά γνωσθη είς το βασίλειον της γνώσεως— «έν τω γνωστώ τελευταία ή του άγαθου ιδέα καί μόγις όράσθαι» (517 b). Δηλαδή, ό Πλάτων είς τήν πραγματικότητα δεν λέγει είς τήν Π ο λ ι τ ε ί α ν ότι όλη ή γνώσις συνάγεται τρόπον τινά άπό το αγαθόν ή είναι μία πρότασις περί άγαθου

• Languages and Literature

• Classical philology